Cũng như các địa phương khác trong khu vực Tây Nguyên, huyện Chư Prông (Gia Lai) và huyện Ea Soup (Đak Lak) luôn đối diện với tình trạng hạn hán về mùa khô, lũ lụt về mùa mưa. Để thúc đẩy sản xuất nông nghiệp và cải thiện đời sống của cư dân trong vùng, năm 2005, Chính phủ đã phê duyệt Dự án công trình thủy lợi Ia Mơr với tổng mức đầu tư trên 1.224 tỷ đồng.

Dãn tiến độ do thiếu vốn

Chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 8. Tổng Công ty Tư vấn Xây dựng Thủy lợi Việt Nam-Chi nhánh Nha Trang  là đơn vị tư vấn thiết kế. Tư vấn giám sát là Công ty cổ phần Tư vấn Xây dựng Thủy lợi 2. Đơn vị thi công gồm các nhà thầu: Công ty Cơ điện-Xây dựng Việt Nam, Liên danh Tổng Công ty cổ phần Vinaconex-Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải, Liên danh Tổng Công ty Xây dựng Thủy lợi 4-Công ty cổ phần Ngành nước và Môi trường, Công ty cổ phần Xây dựng 26. Dự án gồm 2 hợp phần: công trình thủy lợi Ia Mơr và công trình Plei Pai-Ia Lốp. Riêng hợp phần công trình thủy lợi Ia Mơr dự kiến hoàn thành vào năm 2016, phục vụ tưới cho 12.500 ha cây trồng và cung cấp nước sinh hoạt cho khoảng 50 ngàn dân khu vực biên giới.
 

Ảnh: Gia Cư

Do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới nên Chính phủ ban hành Nghị quyết 11/NQCP về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội. Theo đó, công trình thủy lợi Ia Mơr nằm trong diện bị dãn tiến độ thực hiện. Do vậy, từ khi khởi công đến nay, nguồn vốn chỉ đủ để hoàn thành việc thi công hợp phần Plei Pai-Ia Lốp, với tổng kinh phí 250 tỷ đồng (chưa tính phần kênh mương nội đồng). Đối với hợp phần công trình thủy lợi Ia Mơr, tính đến nay, các đơn vị thi công chỉ mới thực hiện khối lượng khoảng 200 tỷ đồng, với các hạng mục gồm: xử lý nền móng đập, cống lấy nước, đập phụ, đường giao thông… Mặc dù gặp khó khăn về vốn nhưng công tác giải phóng mặt bằng cũng được triển khai kịp thời và đúng quy định. Tính đến nay, huyện Chư Prông phối hợp với chủ đầu tư làm thủ tục chuyển đổi hơn 1.000 ha đất thuộc cụm công trình đầu mối; di dời và bố trí tái định cư cho người dân làng Khôi và làng H’Náp thuộc xã Ia Mơr.

Đẩy nhanh tiến độ thi công

Sau 3 năm bị dãn tiến độ, mới đây, Chính phủ quyết định điều chỉnh bổ sung 575 tỷ đồng vốn trung hạn để thi công xong cụm công trình đầu mối vào năm 2016. Ông Trần Viết-Phó Giám đốc Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thủy lợi 8, Trưởng ban Quản lý Dự án thủy lợi Ia Mơr, cho biết: Với nguồn vốn trên, trong năm 2014, Ban Quản lý đôn đốc các đơn vị thi công tuyến đập chính, hoàn thành việc xây lắp cống lấy nước và thi công tràn xả lũ. Dự kiến đầu năm 2015 sẽ ngăn dòng đợt I, trong năm này sẽ hoàn thành tuyến đập chính và tràn xả lũ. Phấn đấu đến đầu năm 2016 ngăn dòng đợt II và hoàn thành cụm công trình đầu mối trước mùa mưa lũ. Trong năm 2016, các đơn vị thi công cũng sẽ triển khai xây dựng kênh mương. Như vậy, đến cuối năm 2016, công trình sẽ hoàn thành và đưa vào khai thác.
 

Ảnh: Nguyễn Diệp

Cũng theo Trưởng ban Quản lý Dự án thủy lợi Ia Mơr, để đảm bảo tiến độ thi công, ngoài việc đôn đốc các đơn vị thi công tăng cường nhân-vật lực cho công trình, chủ đầu tư còn triển khai một số phần việc rất quan trọng. Đó là phối hợp với ngành chức năng của tỉnh lập hồ sơ chuyển đổi trên 2.000 ha rừng thuộc khu vực lòng hồ; tham mưu cho Bộ Nông nghiệp và PTNT trình Chính phủ phê duyệt dự toán điều chỉnh bổ sung vốn cho toàn bộ dự án (dự kiến khoảng 3.600 tỷ đồng); tiến hành di dời một số mồ mả thuộc khu vực lòng hồ.

Trao đổi với đại diện một số đơn vị thi công, chúng tôi được biết, việc triển khai xây dựng công trình đang gặp phải một số khó khăn. Theo đó, việc thi công hầu như chỉ tập trung trong những tháng mùa khô. Đặc biệt, con đường từ quốc lộ 14 (thôn Phú Mỹ, xã Ia Băng, huyện Chư Prông) vào công trình hiện bị xuống cấp nghiêm trọng ảnh hưởng rất lớn đến việc vận chuyển trang-thiết bị, máy móc, vật liệu… Cùng với đó là nguồn nước sinh hoạt rất khan hiếm. Khó khăn là vậy, nhưng với quyết tâm cao, lãnh đạo các đơn vị cam kết triển khai thi công đúng tiến độ, đạt chất lượng. Ông Nguyễn Viết Trung-Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải khẳng định: Tập đoàn Sơn Hải có trách nhiệm thi công gói thầu số 2 có giá trị và khối lượng rất lớn. Hiện đơn vị đã đầu tư máy móc, thiết bị hiện đại để thi công đáp ứng đúng yêu cầu của chủ đầu tư.

Là người đại diện cho những người trực tiếp hưởng lợi từ dự án, ông Rah Lan Chiêm-Chủ tịch UBND xã Ia Mơr nói: “Người dân rất phấn khởi khi Đảng và Nhà nước quyết định đầu tư xây dựng công trình thủy lợi Ia Mơr. Nghe tin Chính phủ quyết định tiếp tục đầu tư xây dựng công trình này, bà con ai cũng sung sướng. Mong công trình hoàn thành đúng tiến độ và đạt chất lượng để góp phần phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân trong vùng”. Hy vọng với sự quan tâm của các cấp, các ngành, sự nỗ lực cố gắng của chủ đầu tư và các nhà thầu, dự án công trình thủy lợi Ia Mơr hoàn thành đúng thời gian, đạt chất lượng và phát huy hiệu quả.