“Ả rập Xê út cần đưa ra một quyết định thông minh, như Iran từng đưa ra khi mua hệ thống S-300 của chúng tôi hay Tổng thống (Thổ Nhĩ Kỳ) Erdogan quyết định mua các hệ thống phòng không S-400 hiện đại nhất từ Nga. Những hệ thống này có khả năng bảo vệ bất kỳ cơ sở hạ tầng của Ả rập Xê út trước các cuộc tấn công", Tổng thống Putin trả lời báo chí tại Ankara, Thổ Nhĩ Kỳ hôm 16/9.

Tổng thống Putin đưa ra phát biểu trên khi trả lời câu hỏi về vụ tấn công hai nhà máy lọc dầu lớn nhất thế giới của Ả rập Xê út hôm 14/9. Mỹ đổ lỗi cho Iran đứng sau vụ tấn công này, mặc dù nhóm phiến quân Houthi của Yemen đã lên tiếng nhận trách nhiệm.

Phiến quân Houthi cho biết đã sử dụng 10 máy bay không người lái để thực hiện vụ tấn công nhằm vào hai nhà máy dầu Ả rập Xê út. Giới phân tích đã hoài nghi về năng lực phòng không của Ả rập Xê út cũng như các đồng minh của nước này, trong đó có Mỹ, khi không thể ngăn chặn mối đe dọa từ máy bay không người lái.

Iran đã vận hành các hệ thống S-300 của Nga từ năm 2017. Trong khi đó, thương vụ S-400 giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ thời gian qua đã khiến Mỹ “nóng mặt”. Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ ngày 15/9 thông báo Nga đã chuyển giao xong lô S-400 thứ hai cho nước này, đồng thời cho biết quy trình vận hành hệ thống và huấn luyện nhân sự vẫn đang được tiến hành.

Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ đã mâu thuẫn gay gắt về việc Ankara mua các hệ thống S-400 của Nga, khi Washington nói rằng S-400 không tương thích với các hệ thống phòng thủ của NATO và gây ra mối đe dọa đối với các máy bay chiến đấu tàng hình F-35 do Lockheed Martin (Mỹ) chế tạo. Mỹ đã “trục xuất” Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình F-35 và Ankara cho tới nay vẫn phớt lờ các cảnh báo cứng rắn của Washington.

Iran lên tiếng

 

Tổng thống Iran Hassan Rouhani ngày 16/9 đã có cuộc gặp 3 bên với Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Erdogan tại Ankara để trao đổi về các vấn đề nằm trong mối quan tâm chung.

Trả lời câu hỏi của các phóng viên sau cuộc gặp với hai nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Rouhani cho biết cuộc tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào hai nhà máy dầu của Ả rập Xê út là hành động phòng vệ hợp pháp của Yemen, nhằm đáp trả nhiều năm liên minh do Ả rập Xê út dẫn đầu ném bom vào Yemen.

“Hàng ngày, Yemen bị ném bom và những người dân thường vô tội bị chết. Vì thế họ phải đáp trả. Người Yemen đang thực thi quyền phòng vệ hợp pháp của họ… Cuộc tấn công là động thái đáp trả tương xứng trước sự gây hấn nhằm vào Yemen suốt nhiều năm”, ông Rouhani tuyên bố.

Cuộc chiến tại Yemen bắt đầu từ tháng 3/2015, khi liên quân các nước do Ả rập Xê út dẫn đầu với sự hậu thuẫn của Mỹ và Anh đã phát động chiến dịch ném bom nhằm tiêu diệt phong trào Houthi và khôi phục chế độ cầm quyền của cựu Tổng thống Yemen Mansour Hadi, người bị lật đổ hồi năm 2014.

Ngoài hàng chục nghìn người bị thiệt mạng, cuộc xung đột tại Yemen đã gây ra một trong những cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất thế giới. Hàng triệu người không có lương thực, nước uống, dịch vụ y tế và phải trông cậy vào viện trợ quốc tế.