Chủ tịch Hồ Chí Minh lúc sinh thời rất quan tâm đến tinh thần trách nhiệm của cán bộ. Nói về tinh thần trách nhiệm của cán bộ, Người viết: "Tinh thần trách nhiệm là khi Đảng, Chính phủ, hoặc cấp trên giao cho ta việc gì, bất kỳ to hay nhỏ, khó hay dễ, ta cũng đưa cả tinh thần, lực lượng ra làm cho đến nơi, đến chốn, vượt mọi khó khăn, làm cho thành công" . Người còn nhấn mạnh: "Tinh thần trách nhiệm là: Nắm vững chính sách, đi đúng đường lối quần chúng, làm tròn nhiệm vụ" . Còn thiếu tinh thần trách nhiệm, theo Người, là làm việc một cách cẩu thả, làm cho có chuyện; dễ làm, khó bỏ; đánh trống, bỏ dùi; gặp sao hay vậy.

Người có tinh thần trách nhiệm là sẵn sàng chia sẻ, đóng góp công sức của mình vào công việc chung và thực hiện công việc đó với khả năng tốt nhất của mình. Đặc biệt, khi có sai sót xảy ra, họ không bao giờ đổ lỗi cho người khác ngay cả khi đang phải đối mặt với những tình huống gai góc nhất.

Sống tử tế, sống cho ra người, thiết yếu là biết trọng chữ tín, theo tác giả Nguyễn Hữu Tấn trong tác phẩm “Giáo dục nhân bản”, chữ tín còn bao gồm cả tinh thần trách nhiệm nữa. Tác giả giải thích về ý nghĩa của hai chữ “trách nhiệm” như sau: “Trách nhiệm là nhiệm vụ mình phải gánh vác hay nói một cách đầy đủ hơn, đó là gánh vác công việc và nhận mọi hậu quả của công việc ấy. Tinh thần trách nhiệm là khi một công việc nào đó được giao phó, tức khắc đã công nhiên hoặc mặc nhiên cam kết thi hành một cách chu đáo. Nếu công việc đem lại kết quả tốt thì ta được hưởng; nếu đem lại hậu quả xấu thì ta phải gánh chịu, nghĩa là ta phải trả lời với người uỷ thác công việc cho ta, có khi trước pháp luật hoặc trước dư luận. Ngay cả khi không ai biết việc làm của ta, hoặc pháp luật không trừng trị, hay dư luận không bình phẩm, thì ta vẫn phải chịu trách nhiệm trước lương tâm của mình”

Tuy vậy, người ta vẫn chưa thể cắt nghĩa đến tận cùng về tinh thần trách nhiệm trong những ngành dịch vụ công. Kết quả hoạt động không thực sự đáng tin cậy bởi người ta vẫn thực hiện đánh giá hiệu quả hoạt động quá qua loa. Bất chấp các ý kiến phản hồi từ mọi cấp độ ra sao, người ta vẫn chỉ máy móc thực hiện các bản đánh giá thường niên thiếu sự điều chỉnh cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế.

Tinh thần trách nhiệm vừa là thước đo tính chuyên nghiệp, năng lực công tác, vừa thể hiện bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức cách mạng.

Đặc biệt, đối những cán bộ làm công tác quản lý thì tinh thần trách nhiệm đòi hỏi phải càng cao hơn nữa. Họ chẳng những chịu trách nhiệm về những sai lầm, khuyết điểm của bản thân mà còn phải chịu trách nhiệm về những sai lầm, khuyết điểm của những cán bộ dưới quyền trong khi thi hành nhiệm vụ. V.I. Lê-nin nói rất đúng rằng: "Một người lãnh đạo chính trị không những phải chịu trách nhiệm về cách mình lãnh đạo, mà còn phải chịu trách nhiệm về hành động của những người dưới quyền mình nữa. Đôi khi người lãnh đạo không biết những hành động đó, thường là không muốn cho những hành động đó xảy ra, nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm về những hành động đó". Điều đó làm cho người cán bộ quản lý phải đi sâu, đi sát, kiểm tra thường xuyên công việc của cán bộ, công chức dưới quyền; kịp thời phát hiện và uốn nắn những sai lầm, thiếu sót của họ.

Do đó, khi có sai sót xảy ra, mỗi bản thân con người hãy dũng cảm nhìn thẳng vào bản chất sự việc và tự suy ngẫm để rút ra bài học riêng cho mình. Đừng nên đổ lỗi cho người khác, đó mới là người có tinh thần trách nhiệm. Luôn có trách nhiệm với mọi hành động của mình, đổ lỗi cho người khác trước tiên là làm tổn thương bản thân mình, sau đó sẽ làm tổn thương đến người khác .