Trong hoạt động của ngành Bảo hiểm xã hội nói chung, công tác thu BHXH có vai trò hết sức quan trọng, là nhiệm vụ trọng tâm, gắn liền với việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT là mục tiêu chiến lược của ngành Bảo hiểm xã hội, trong bài viết này chỉ trao đổi một số giải pháp trong công tác thu BHXH, BHYT trong thời gian tới như sau:

Một là: Cần tập trung công tác khảo sát thực hiện chính sách lao động, BHXH và tăng cường công tác kiểm tra đối chiếu thu tại đơn vị thông qua đối chiếu định kỳ, kiểm tra của ngành và kiểm tra liên ngành đồng thời xây dựng hình thức trao đổi thông tin giữa cơ quan Bảo hiểm xã hội, Sở Lao động thương binh và xã hội, Liên đoàn lao động, Sở Kế hoạch và đầu tư... Thường xuyên cập nhật, nắm chắc số lượng doanh nghiệp được cấp phép đang hoạt động, đặc biệt là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh và người lao động thuộc diện phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc để kịp thời tuyên truyền, hướng dẫn các đơn vị, doanh nghiệp thực hiện tốt quy định của Luật Bảo hiểm xã hội; từ đó để đảm bảo đồng bộ trong quản lý nắm chắc nguồn thu, tình hình thực hiện chính sách cho người lao động và các chế độ BHXH, BHYT trong các đơn vị sử dụng lao động.

Hai là: Để tăng số thu, số lao động tham gia BHXH, BHYT bắt buộc thì công tác thông tin, tuyên truyền và việc cập nhật, nắm chắc số lượng doanh nghiệp mới được cấp giấy phép hoạt động và song song với những công việc đó là công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp chậm đóng, nợ đóng hoặc trốn đóng bảo hiểm xã hội; muốn làm được điều đó phải có sự phối kết hợp chặt chẽ và đồng bộ của các cơ quan, ban, ngành liên quan từ tỉnh xuống huyện thì việc thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội mới đạt kết quả tốt.

Ba là: Để xử lý nợ đọng và trốn đóng BHXH, BHYT trước hết cán bộ chuyên quản thu phải sâu sát đơn vị để biết được tại sao đơn vị lại nợ đọng, phải phân tích cụ thể từng nguyên nhân, phải cùng đơn vị tháo gỡ những khó khăn; nếu thực sự không có khả năng đóng BHXH, BHYT cho người lao động do các nguyên nhân khách quan thì cơ quan BHXH sẽ báo cáo các ngành, các cấp có thẩm quyền xin ý kiến giải quyết, những trường hợp cố tình trốn tránh phải tiến hành khởi kiện ra toà theo quy định của pháp luật.

Việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan và chính quyền địa phương vừa giúp cơ quan BHXH nắm chắc nguồn thu, có điều kiện để hỗ trợ các cơ quan quản lý nhà nước thực hiện tốt hơn nhiệm vụ quản lý nhà nước ở địa phương. Tuy nhiên, với mong muốn góp phần làm cho tình trạng nợ đọng, trốn đóng BHXH ngày càng giảm đi và mức độ bao phủ của hệ thống BHXH đến người dân ngày càng cao, từ đó số người được thụ hưởng các chính sách BHXH, BHYT ngày càng tăng lên. Những đề xuất góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống BHXH là vấn đề luôn cần thiết hơn bao giờ hết.