Một buổi sáng cuối năm, tôi nhận được điện thoại của Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 991, Trần Quốc Hiếu (nguyên là chính trị viên Tiểu đoàn Bộ binh 50) mời gọi: Nhà báo ơi! lên biên giới đón Tết sớm cùng đơn vị và bà con nhé!… Không chần chừ, do dự, tôi quyết định khoác ba lô, leo lên xe thẳng hướng Pleiku-Đức Cơ.  

Biên giới Đức cơ mùa này cũng lạnh đến tê tái. Cái lạnh kèm theo những hạt mưa phùn khiến tôi liên tưởng đến những mùa đông giá rét ngoài miền Bắc. Dẫu vậy, ngay từ rất sớm, bà con của các làng thuộc xã Ia Dom đã tề tựu rất đông tại nhà rông của làng Mook Trang và sẵn sàng với các công đoạn làm thịt heo, gói bánh chưng, nướng thịt, nấu cơm lam… cùng vui Xuân đón Tết với bộ đội Tiểu đoàn Bộ binh 50.
 

Ảnh: Anh Huy

Rộn ràng Xuân biên giới

6 giờ 30 phút sáng, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn chở xuống làng một con heo nặng gần 60 kg. Theo một cán bộ Tiểu đoàn thì đây là con heo được đơn vị nuôi cách đây vài tháng chỉ để chuẩn bị cho ngày Tết quân-dân. Mọi công việc đã được phân công từ trước nên chẳng mấy chốc con heo gần 60 kg đã được xẻ thịt. Một phần được cán bộ, chiến sĩ để dành làm nhân gói bánh, số còn lại đem ướp gia vị, sau đó xiên hết lại làm món thịt nướng đặc trưng của người dân bản địa. Riêng gạo nếp, đậu xanh, lá dong, lạt, khuôn gói bánh… đã được bộ đội và dân làng chuẩn bị tươm tất ngay từ đêm hôm trước. Khi nhân bánh đã được ướp đầy đủ gia vị, mọi người cùng bắt tay vào công đoạn gói bánh chưng.

Tuy nhiên, với người dân bản địa, việc gói những chiếc bánh chưng ngày Tết còn rất mới mẻ, vì vậy trong mỗi công đoạn từ chọn lựa lá, cắt lá xếp vào khuôn rồi đến đổ gạo, đậu xanh, thịt… và gấp lá, cột lạt sao cho chắc, đẹp đều có sự hướng dẫn tận tình của cán bộ, chiến sĩ. Dẫu những chiếc bánh do người dân tự gói chưa được vuông vức, đẹp mắt, song không ít người vẫn rất vui và tự hào. Họ tự hào vì thành quả đầu tiên của mình và hơn thế họ đã làm được một món ăn không thể thiếu trong những ngày Tết cổ truyền dân tộc Việt.
 

Ảnh: Anh Huy

Khi những chiếc bánh của tình quân-dân được xếp vào nồi, bắc lên bếp, mọi người lại cùng nhau chuẩn bị những món ăn truyền thống, đặc trưng-không thể thiếu trong các dịp lễ hội của người dân bản địa, đó là thịt nướng và cơm lam. Mọi việc diễn ra trong không khí ấm áp và rộn vang tiếng nói cười. Già làng Puih Phương, phấn khởi: “Dân làng cảm ơn bộ đội nhiều lắm! Năm nay bộ đội đã giúp bà con rất nhiều, từ việc xuống đồng hướng dẫn bà con làm lúa nước đến việc dựng hàng rào, xây nhà văn hóa, làm đường nông thôn, sửa chữa nhà rông…”. Đã thành thông lệ nên vào mỗi dịp cuối năm, đơn vị đều tổ chức cho bộ đội về làng đón Tết cùng dân. Bên cạnh đó, đơn vị còn phối hợp với xã Ia Dom khảo sát những hộ có hoàn cảnh khó khăn để tặng quà trong những ngày giáp Tết. Đợt này, đơn vị đã tặng 31 suất quà (trị giá 200 ngàn đồng/suất) trích từ “Hũ gạo vì người nghèo”-Đại úy Phạm Thanh Tùng-Chính trị viên Tiểu đoàn, cho hay.
 

Ảnh: Anh Huy

Đêm giao lưu thắm tình quân-dân

Trời se lạnh, chuyền tay nhau những cang rượu ghè, ngồi chuyện trò bên bếp lửa, chờ nồi bánh chưng chín-cảm giác ấy thật ấm áp, yên bình. Lũ trẻ nhỏ trong làng cũng xúng xính trong bộ váy áo mới và nở nụ cười thật tươi bên những đĩa kẹo, bánh do cán bộ Tiểu đoàn chuẩn bị từ trước. 19 giờ, những tiết mục văn hóa-văn nghệ do Đội Tuyên truyền Văn hóa cơ sở (Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh) biểu diễn đã mở đầu cho đêm giao lưu thắm tình quân-dân. Những tiết mục hát-múa ca ngợi Đảng, Bác Hồ, tình yêu quê hương, đất nước, tình đoàn kết quân-dân… vô cùng ấn tượng, đặc sắc đưa người dân vùng biên vào một không khí rộn ràng sắc xuân.
 

Ảnh: Anh Huy

Sau các tiết mục do Đội Tuyên truyền Văn hóa cơ sở biểu diễn, 20 giờ, lửa trại được thắp sáng rực cả một góc trời. Lúc này, những chàng trai của làng mới có dịp thể hiện tài năng của mình qua tiếng cồng, tiếng chiêng, còn các cô gái má ửng hồng cùng nắm tay nhau đắm mình trong điệu xoang. Khi lời ca, tiếng hát được hòa quyện trong tiếng cồng, tiếng chiêng, điệu xoang và ánh lửa bập bùng, dường như mọi không gian, khoảng cách đều bị xóa nhòa. Và trời càng về khuya, vòng xoang ngày càng nới rộng, những bàn tay quân-dân, lạ-quen càng siết chặt. Ở tuổi gần 90, già Rah Lan Dơn ngồi lặng lẽ ngậm tẩu thuốc và ngắm nhìn dân làng cùng bộ đội trong ngày Xuân, già bảo: “Già rất thương và quý bộ đội. Bộ đội Cụ Hồ đã làm được rất nhiều việc cho bà con trong làng, mình rất ưng cái bụng!”. Còn chiến sĩ Nguyễn Cao Đạt-Đại đội 1, Tiểu đoàn 50, tâm sự: Lần đầu tiên được đón Tết cùng bà con, thấy được tình cảm ấm áp mà người dân dành cho bộ đội em lại càng thêm tự hào. Mặc dù, rất nhớ gia đình nhưng em nghĩ là người lính trước hết phải đóng góp sức mình bảo vệ cuộc sống yên bình cho nhân dân.

…22 giờ, hoạt động vui Xuân, đón Tết cùng người dân kết thúc, mọi người ra về trong sự chúc tụng một năm mới an lành-hạnh phúc...