Sau 1 năm triển khai thực hiện các giải pháp cơ bản của Chỉ thị số 1474/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) trên địa bàn tỉnh đã có chuyển biến tích cực khi tỷ lệ GCN được cấp trong năm 2012 đạt 82,73% so với tổng số hồ sơ đăng ký.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Tài nguyên và Môi trường, Gia Lai vẫn nằm trong nhóm các địa phương có số lượng tồn đọng chưa cấp GCN còn khá lớn, lên tới 218.000 thửa...
 

Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 1474/CT-TTg ngày 24-8-2011 “Về việc thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp cấp bách để chấn chỉnh việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai”, tỉnh đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện nhóm nhiệm vụ và giải pháp cấp bách để đẩy mạnh cấp GCN gồm: rà soát, thống kê các trường hợp tồn đọng chưa cấp GCN; ban hành quy định giải quyết những vướng mắc, vi phạm pháp luật ở địa phương; giao chỉ tiêu cấp GCN cho cấp huyện, xã phải hoàn thành; rà soát, sửa đổi, bổ sung thủ tục hành chính; kiểm tra, xử phạt các trường hợp sử dụng đất không đăng ký; kiện toàn văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất các cấp; bố trí kinh phí để thực hiện cấp GCN.

Qua 1 năm tập trung các nguồn lực thực hiện những khó khăn, vướng mắc tồn tại lâu nay trong việc cấp GCN ở địa phương dần được tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân khi xây dựng được cơ chế một cửa liên thông hiện đại, đồng thời tăng cường tuyên truyền phổ biến pháp luật về đất đai-nhất là đối với đồng bào dân tộc thiểu số trong việc kê khai đăng ký cấp GCN lần đầu.

Năm 2012, trên địa bàn tỉnh có 8 huyện với 31 đơn vị cấp xã được đầu tư đo đạc, lập bản đồ địa chính và cấp GCN với tổng kinh phí là 130,68 tỷ đồng. Trong đó, riêng 10 xã của huyện Đức Cơ, 3 xã của huyện Ia Grai và 3 xã của huyện Chư Prông được đầu tư theo dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai do Trung ương hỗ trợ kinh phí 102,79 tỷ đồng.

Đến nay, các phương án thiết kế kỹ thuật đo đạc bản đồ và xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính đã cơ  bản hoàn thành bằng những kết quả cụ thể như: đo đạc lập bản đồ địa chính được 41.541,2 ha, đạt 67,2% so với thiết kế; tổ chức kê khai đăng ký cho 133.142 hồ sơ và đã cấp 108.849 GCN (đạt 82,73% so với tổng số hồ sơ đăng ký) với tổng diện tích 57.109,39 ha.

Tính đến tháng 1-2013, toàn tỉnh đã cấp được 458.023 GCN với diện tích 849.243 ha, đạt 79,4% so với diện tích cần cấp. Trong đó, đối với hộ gia đình cá nhân đã cấp 456.471 GCN với diện tích 301.551,7 ha, đạt 63,2% so với diện tích cần cấp (bao gồm đất phi nông nghiệp 10.373,2 ha, đạt 70,4%; đất nông nghiệp 291.178,6 ha, đạt 63%).

Đối với tổ chức đã cấp 1.552 GCN với diện tích 547.691,4 ha, đạt 92,5% so với diện tích cần cấp (bao gồm đất sản xuất nông nghiệp 67.085,6 ha, đạt 79,6%; đất lâm nghiệp 477.485,8 ha, đạt 99,7%; đất phi nông nghiệp 3.119,9 ha, đạt 9,2%). So về mức độ hoàn thành cấp GCN thì Gia Lai vẫn nằm trong nhóm các tỉnh, thành có kết quả cấp GCN ở nhiều loại đất chính (4/5 loại đất) còn đạt thấp. Lượng GCN đã ký chưa trao cho người được cấp ở một số huyện còn tồn đọng khá nhiều...

Trong công tác triển khai thực hiện dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai (dự án), tỉnh đã tiến hành rà soát và phê duyệt điều chỉnh dự án giai đoạn 2010-2015 và định hướng sau 2015 với tổng dự toán khoảng 1.448 tỷ đồng. Dự án đã được đưa vào thực hiện từ cuối năm 2011 trên địa bàn 3 huyện  biên giới Đức Cơ, Chư Prông, Ia Grai với 16 xã.

Đến nay, dự án đã hoàn thành giai đoạn kiểm tra nghiệm thu cấp chủ đầu tư hạng mục đăng ký cấp giấy, lập hồ sơ địa chính với tỷ lệ hơn 80% so với thiết kế. Riêng huyện Đức Cơ được lựa chọn làm điểm xây dựng hệ thống đăng ký hoàn chỉnh và đã cơ bản hoàn thành các hạng mục như: Đo đạc thành lập bản đồ địa chính với tổng diện tích 24.913,46 ha, thực hiện chỉnh lý 1.136 thửa, cấp mới 58.782 GCN và cấp đổi 11.962 GCN, đưa tổng diện tích được cấp giấy của huyện lên 35.830,76 ha.

Dự án đang tiến hành xây dựng và hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai, đào tạo, chuyển giao các phần mềm chuyên ngành cho cán bộ Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất cấp tỉnh, huyện và cán bộ địa chính xã, xây dựng quy trình vận hành, đầu tư trang-thiết bị dự kiến đưa vào vận hành đầu năm 2013.

Về lĩnh vực xây dựng hồ sơ địa chính, toàn tỉnh đã có 206/222 đơn vị cấp xã có hồ sơ địa chính trên giấy, một số xã do mới chia tách, bản đồ hồ sơ địa chính có biến động lớn nên vẫn sử dụng hồ sơ địa chính cũ của các xã trước chia tách. Còn việc xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính từ năm 2009 đến nay, tất cả các xã đều được đầu tư đo đạc lập bản đồ địa chính, cấp GCN đều có xây dựng cơ sở dữ liệu hồ sơ địa chính.

Tuy nhiên, do chưa được đầu tư trang-thiết bị, công nghệ, cán bộ chưa được đào tạo để vận hành nên các sản phẩm hồ sơ địa chính dạng số chỉ dừng ở mức độ đóng gói giao nộp, chứ chưa thể vận hành ở địa phương. Theo đánh giá của ngành Tài nguyên và Môi trường, mặc dù hàng năm các huyện đều trích ngân sách từ nguồn thu tiền sử dụng đất để đầu tư công tác đo đạc, cấp GCN và lập hồ sơ địa chính của địa phương, đơn cử như năm 2012, ngoài ngân sách đầu tư cho dự án tổng thể từ Trung ương và của tỉnh, có 7/17 huyện đã đầu tư 27,9 tỷ đồng cho công tác này. Tuy nhiên, một số địa phương gặp nhiều khó khăn do nguồn thu từ tiền sử dụng đất thấp, chưa đảm bảo ít nhất 10% theo Nghị quyết của Quốc hội.

Mặc dù còn nhiều tồn tại, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị 1474/CT-TTg, song Gia Lai đã xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể cho năm 2013 nhằm rà soát, đánh giá và chấn chỉnh các tồn tại, thiếu sót trong công tác quản lý đất đai, đo đạc, cấp GCN sử dụng đất. Đồng thời đặt ra mục tiêu đẩy nhanh tiến độ cấp GCN, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất để đến cuối năm 2015 cơ bản hoàn thành việc cấp giấy đối với diện tích cần cấp.

Bên cạnh đó, tỉnh tập trung đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án tổng thể xây dựng hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai giai đoạn 2010-2015 và định hướng sau năm 2015, trong đó TP. Pleiku đầu tư 114,037 tỷ đồng để xây dựng lưới địa chính 84 điểm và các công tác liên quan. Huyện Chư Prông đầu tư kinh phí 123,961 tỷ đồng cho 17 xã còn lại để xây dựng lưới địa chính 234 điểm, huyện Ia Grai đầu tư kinh phí 109,987 tỷ đồng cho 10 xã còn lại để xây dựng lưới địa chính 190 điểm...