Từ năm 2005 đến nay, huyện Krông Pa được Nhà nước đầu tư hơn 16 tỷ đồng để xây dựng các công trình nước sạch cho người dân. Thế nhưng điều đáng buồn là hầu hết các công trình đều không phát huy hiệu quả.

Năm 2008, buôn Tang, xã Phú Cần được Nhà nước đầu tư hơn 666 triệu đồng từ Chương trình 134 để xây dựng công trình nước sạch phục vụ 146 hộ dân. Thế nhưng công trình chỉ mới đưa vào vận hành chưa đầy 6 tháng đã bị hư hỏng. Vốn là vùng đất khát, nên người dân trong thôn đã tự vận động đóng góp hơn 10 triệu đồng để sửa chữa những phần hư hỏng như đường ống dẫn, máy bơm, vòi chảy…
 

Công trình giếng khoan buôn Tang-xã Phú Cần xây xong nhưng dân không sử dụng được. Ảnh: P.D

Dẫu vậy cũng chỉ được hơn 3 tháng sau hệ thống lại tiếp tục hỏng do trâu bò giẫm đường ống, một số người dân chưa ý thức tốt việc bảo quản công trình… Từ đó đến nay, công trình nước sạch với bể chứa, máy bơm bị rỉ sét, hệ thống lọc nước bị vỡ, giếng nước để hoang, cỏ mọc um tùm. Dù đã có công trình nước sạch ngay giữa buôn, nhưng người dân lại trở về với thói quen dùng nguồn nước sông Ba. Ông Rah Lan Khan cho biết: “Từ khi Nhà nước cho làm nước sạch tại đây chỉ dùng có mấy tháng bị hư rồi người dân góp tiền sửa lại. Nhưng chỉ được mấy tháng là bị hư đầu bơm. Từ đấy đến nay dân không có tiền sửa, dân không có dùng nước sạch nữa”.

Xã Ia Rsai cũng là địa phương được đầu tư 4 công trình với số tiền gần 1,1 tỷ đồng cấp nước sạch cho 251 hộ gia đình. Từ nhiều năm trước, do chưa có nguồn nước sạch sử dụng, nên khi có hệ thống nước sạch hầu hết người dân rất phấn khởi. Thế nhưng niềm vui ấy chưa được bao lâu thì phát sinh hàng loạt bất cập.

Ông Ngô Tiến Hưng- Bí thư Đảng ủy kiêm Chủ tịch UBND xã Ia Rsai khẳng định: “Các công trình nước sạch đã đáp ứng được sự mong mỏi của bà con. Tuy nhiên trong quá trình sử dụng thì nó phát sinh ra một số bất cập như người quản lý, vận hành thì không có chuyên môn, địa bàn thì rộng mà đường ống thì chưa được phủ kín. Do vậy nhiều hộ dân ở gần thì được sử dụng, còn những hộ dân ở xa hơn thì không có đường ống chính qua thì không thể kéo nước vào được”.

Theo báo cáo của Ban Quản lý các công trình xây dựng cơ bản huyện Krông Pa thì giai đoạn từ năm 2005 đến năm 2008, toàn huyện được đầu tư hơn 13,3 tỷ đồng. Riêng năm 2012, địa phương tiếp tục được đầu tư hơn 3 tỷ đồng xây dựng hệ thống nước sạch dẫn từ hồ chứa Ia Mlah về thị trấn Phú Túc. Địa phương này đã triển khai xây dựng và hoàn thiện 34 công trình nước sạch với đầy đủ các phương tiện thiết yếu như: giếng khoan, đường ống dẫn chính, hệ thống vòi chảy, bể lắng, lọc và bể chứa cho 3.200 hộ gia đình thụ hưởng.

Thế nhưng hầu hết các công trình mới sử dụng chưa đầy 1 năm đã bị hư hỏng. Một số công trình còn sử dụng được thì người dân không đóng tiền điện để bơm nước. Lý giải vì sao các công trình được đầu tư với số tiền lớn nhưng không phát huy được hiệu quả, ông Đào Văn Thắng-Trưởng ban Quản lý các công trình xây dựng cơ bản huyện Krông Pa nói: “Dân mình trước đây hay sử dụng nước sông, nước suối.

Bên cạnh đó dân còn nghèo, mà toàn bộ hệ thống giếng khoan là phải sử dụng điện để bơm, trong khi công tác quản lý thu tiền điện nhà thì đóng, nhà thì không. Do vậy việc sử dụng nước sinh hoạt hệ thống giếng khoan nó chưa được thường xuyên. Ngoài ra, nguồn vốn cho công tác duy tu, bảo dưỡng thiếu. Là người trực tiếp hưởng lợi thì dân phải bỏ tiền ra mà sử dụng nguồn nước sạch”

Còn ông Hồ Mậu Long- Trưởng phòng Tài nguyên nước (Sở Tài nguyên và Môi trường) thì cho rằng: Việc xây dựng các công trình nước sạch để người dân được sử dụng là hết sức cần thiết. Vì hiện nay nguồn nước nổi ở huyện Krông Pa đang ngày một cạn kiệt. Mặt khác, nước sông, suối lại bị ô nhiễm, nếu người dân sử dụng sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Do vậy, phải khuyến khích người dân sử dụng nguồn nước sạch mà Nhà nước đã đầu tư hàng tỷ đồng.

Để người dân sử dụng nước sạch và tránh lãng phí, thiết nghĩ chính quyền cùng các ban ngành địa phương cần có sự vào cuộc để vận động người dân từ bỏ thói quen sử dụng nguồn nước sông, suối. Bên cạnh đó cũng cần vận động người dân cần có sự chung tay đóng góp để duy tu, sửa chữa những công trình đã bị hư hỏng. Có như vậy, sự đầu tư của Nhà nước mới đem lại hiệu quả thiết thực.