Vào thời điểm cuối năm 2013, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 209/2013/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT). Tiếp đó, Bộ Tài chính đã có Thông tư số 219/2013/TT-BTC ngày 31-12-2013 hướng dẫn thi hành cụ thể Luật Thuế GTGT và Nghị định số 209/2013/NĐ-CP của Chính phủ. Tuy nhiên, việc thực thi chính sách thuế mới này đã ảnh hưởng trực tiếp đến số thu ngân sách nhà nước trên địa bàn, nhất là đối với nguồn thu thuế GTGT từ lĩnh vực kinh doanh hàng nông sản...
 

Ảnh: Thanh Nhật

Trong những năm qua, nguồn thu thuế GTGT đóng góp đáng kể vào kết quả thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh và chiếm tỷ lệ khá lớn trên tổng thu của ngành Thuế. Đây cũng là một trong những nguồn thu chủ yếu, góp phần hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước được giao theo dự toán hàng năm. Đơn cử như giai đoạn từ năm 2009 đến 2013, số thu thuế GTGT chiếm tỷ lệ tới 45-52%/tổng thu do cơ quan Thuế quản lý, cụ thể: Năm 2009, tổng số thu do cơ quan thuế quản lý là 1.735,105 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 912,352 tỷ đồng (chiếm 52,6% tổng thu). Năm 2010, tổng thu là 2.333,532 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 1.061,450 tỷ đồng (chiếm 45,5% tổng thu). Năm 2011, tổng thu là 2.988,326 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 1.414,069 tỷ đồng (chiếm 47,3% tổng thu). Năm 2012, tổng thu là 3.357,910 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 1.516,041 tỷ đồng (chiếm 45,1% tổng thu). Năm 2013, tổng thu là 3.186,066 tỷ đồng, trong đó thuế GTGT là 1.572,854 tỷ đồng (chiếm 49,4% tổng thu).

Trong năm 2014 này, theo tính toán của Cục Thuế tỉnh nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước tiếp tục gặp nhiều khó khăn do nhiều yếu tố khách quan tác động. Nhất là trong bối cảnh nền kinh tế tuy có dấu hiệu phục hồi tăng trưởng, tuy nhiên hoạt động sản xuất kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp vẫn chưa đạt hiệu quả như kỳ vọng. Bên cạnh đó, việc thực hiện các chính sách thuế mới cũng làm giảm, hụt thu ngân sách hàng trăm tỷ đồng. Theo quy định Luật Thuế GTGT, thu nhập doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 1-1-2014, không kê khai, tính thu thuế GTGT đối với sản phẩm trồng trọt chưa qua chế biến ở khâu thương mại; miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với thu nhập của doanh nghiệp trong lĩnh vực trồng trọt ở địa bàn có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn.

Qua phân tích, đánh giá tình hình của Cục Thuế tỉnh, quy định điểm 5, Điều 5 Thông tư số 219/2013/TT-BTC về việc hướng dẫn thi hành cụ thể Luật Thuế GTGT và Nghị định số 209/2013/NĐ-CP của Chính phủ, thì hầu hết các doanh nghiệp kinh doanh nông sản trên địa bàn tỉnh năm 2014 đều thuộc đối tượng không phải kê khai nộp thuế GTGT. Trong khi đó, số thuế GTGT từ lĩnh vực kinh doanh này chiếm gần 15% tổng thu cân đối ngân sách hàng năm. Đơn cử như, năm 2011 tổng số thuế GTGT từ kinh doanh hàng nông sản là 412,7 tỷ đồng; năm 2012 là 421,3 tỷ đồng; năm 2013 là 341,7 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, theo tính toán tỷ lệ bình quân của thuế GTGT từ sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi của tỉnh từ năm 2011 đến 2013, thì tổng số thuế GTGT năm 2014 sẽ giảm thu là 409,7 tỷ đồng, trong tháng 1-2014 thu thuế GTGT phát sinh của nông sản kỳ kê khai tháng 12-2013 là 29 tỷ đồng. Vì vậy, số thực tế giảm thu theo Thông tư số 219/2013/TT-BTC là 380,7 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng thảo luận dự toán thu chi ngân sách năm 2014 giữa Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế với tỉnh chưa tính toán đến yếu tố được quy định tại điểm 5, Điều 5 Thông tư số 219/2013/TT-BTC vì các chính sách này được ban hành sau khi có quyết định giao dự toán thu chi ngân sách. Do đó, Cục Thuế tỉnh kiến nghị Quốc hội xem xét, điều chỉnh giảm dự toán thu ngân sách nhà nước tỉnh tương ứng với số giảm thu ngân sách do thực hiện chính sách thuế mới...