Trong bối cảnh giá cà phê niên vụ 2013-2014 đang xuống thấp nhất trong vòng 3 năm trở lại đây, có thời điểm giá cà phê dao động từ 29.000 đồng đến 31.000 đồng/kg-là mức giá gần bằng với giá thành sản xuất. Để tháo gỡ khó khăn cho ngành cà phê, ngăn đà giảm giá và điều tiết lại thị trường thì giải pháp hỗ trợ cho nông dân, doanh nghiệp vay vốn tạm trữ cà phê như đã thực hiện ở niên vụ 2010-2011 là vô cùng cần thiết...
 

Ảnh: Đức Thụy

Trung tuần tháng 11, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã chủ trì Hội nghị trực tuyến với các tỉnh: Đak Lak, Đak Nông, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn cho ngành cà phê-vốn là một sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam nói chung và khu vực Tây Nguyên nói riêng. Theo số liệu tổng hợp từ Hội nghị, diện tích cà phê hiện nay tại Đak Lak là 204.000 ha, sản lượng niên vụ 2013-2014 dự kiến thu về khoảng 400.000 tấn; Đak Nông hiện có 115.000 ha, sản lượng dự kiến là 230.000 tấn; Lâm Đồng 151.000 ha, sản lượng dự kiến 382.000 tấn; Gia Lai 78.000 ha, sản lượng 187.439 tấn; Kon Tum 13.800 ha, sản lượng 27.561 tấn.

Với quy mô diện tích và khả năng cung ứng rất lớn cho nhiều thị trường xuất khẩu, ngành cà phê Tây Nguyên đã và đang đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế-xã hội. Tuy nhiên, trong bối cảnh giá bán cà phê ngang giá thành sản xuất như hiện nay đã đẩy nông dân cũng như doanh nghiệp vào thế khó, nhiều nguy cơ trắng tay, lỗ vốn sau niên vụ này. Để tháo gỡ khó khăn cho ngành cà phê, đã có nhiều giải pháp đưa ra tại Hội nghị như: Hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp trong việc tạm trữ cà phê chờ giá lên, hình thành Quỹ hỗ trợ sản xuất cà phê từ nguồn hoàn thuế GTGT đối với các doanh nghiệp sản xuất cà phê, đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại về vốn đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp thu mua cà phê; hỗ trợ tiền điện cho nông dân sản xuất cà phê trong mùa khô…
 

Ảnh: Huy Tịnh

Đối với vấn đề hỗ trợ cho vay tạm trữ cà phê-đây cũng là mối quan tâm hàng đầu hiện nay của nông dân, doanh nghiệp vì mục tiêu cao nhất của chương trình nhằm đẩy giá cà phê trong nước, quốc tế lên cao, hỗ trợ và cứu nguy cho nông dân, doanh nghiệp khỏi nguy cơ lỗ vốn. Mặc dù còn nhiều ý kiến cần cân nhắc xung quanh vấn đề này, nhưng việc tạm trữ là cần thiết vì mang tính chủ động điều tiết thị trường, kích thích nguồn cung và cần có sự tích cực tham gia từ phía ngân hàng, doanh nghiệp, nông dân. Việc lựa chọn đối tượng doanh nghiệp cũng được xem xét chặt chẽ đến quy mô, năng lực tài chính, có hoạt động đầu tư gắn kết với vùng nguyên liệu...
 

Theo như đề xuất ban đầu, cần khoảng 280 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất cho vay tạm trữ cà phê niên vụ 2013-2014 và thời gian tạm trữ bắt đầu từ tháng 12-2013 đến hết tháng 4-2014. Trao đổi xung quanh vấn đề này, ông Phan Tiến Thu-Giám đốc Agribank Gia Lai cho biết: Hiện nay, vẫn chưa có thông tin chính thức gì từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về chương trình cho vay tạm trữ cà phê và đây mới chỉ là đề xuất của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

Về phía  Agribank hàng năm đều bố trí vốn đầu tư cho vay cà phê, cụ thể trong 9 tháng năm 2013 dư nợ lĩnh vực này là 1.538 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 18,3%/tổng dư nợ. Đối với hỗ trợ cho vay tạm trữ, có 3 vấn đề quan tâm là lãi suất, đối tượng và cách thức cấp bù lãi suất. Đây cũng không phải là vấn đề Nhà nước bao cấp vốn để doanh nghiệp mua hàng hóa, mà tự doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm cuối cùng về giá cả nên phải có phương án tính toán hợp lý và chủ động trong kế hoạch kinh doanh. Hiện nay, Agribank Gia Lai luôn sẵn sàng đáp ứng vốn cho doanh nghiệp có hội đủ điều kiện và đang áp dụng mức lãi suất ngắn hạn 7%/năm với một số ít khách hàng với điều kiện doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu cà phê có nguồn thu ngoại tệ và phải bán ngoại tệ cho ngân hàng.