Bất đắc dĩ lắm chúng tôi mới khởi kiện đơn vị nợ đóng bảo hiểm ra tòa. Bởi lẽ, nếu không làm như vậy thì người lao động sẽ không được hưởng các chế độ bảo hiểm hoặc bị giảm thời gian thực tế có làm việc với thời gian đóng bảo hiểm xã hội để giải quyết chế độ hưu trí.

Đó là ý kiến ông Nguyễn Sáu-Trưởng phòng Thu (Bảo hiểm Xã hội tỉnh)-khi nói về tình trạng chây ỳ, nợ đóng bảo hiểm kéo dài của một số doanh nghiệp trên địa bàn. Một trong số này là Công ty cổ phần Sông Đà 3. Đây là doanh nghiệp đầu tiên bị Bảo hiểm Xã hội tỉnh gửi đơn khởi kiện ra tòa.
 

Trụ sở Công ty cổ phần Sông Đà 3. Ảnh: N.G

Nhờ Tòa án vào cuộc

Ông Sáu cho biết: Hiện nay, cơ chế xử phạt còn nhiều bất cập, chưa đủ sức răn đe, tình trạng một số doanh nghiệp chây ỳ, nợ đọng, chậm đóng và trốn đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) trên địa bàn tỉnh còn rất lớn trong khi việc khởi kiện các đơn vị này ra tòa trước giờ vẫn chưa được thực hiện.

Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người lao động, “chúng tôi đang khởi kiện một đơn vị nợ đọng bảo hiểm ra Tòa án dân sự và đang tiếp tục gửi hồ sơ khởi kiện một số đơn vị có số nợ đóng bảo hiểm lớn và kéo dài”. Điển hình là ngày 22-10-2013, BHXH tỉnh đã lập hồ sơ và gửi lên Tòa án Nhân dân TP. Pleiku khởi kiện Công ty cổ phần Sông Đà 3 (số 105 Phạm Văn Đồng, TP. Pleiku), buộc đơn vị này phải nộp số tiền nợ đóng bảo hiểm và tiền lãi chậm đóng phát sinh đến ngày giải quyết vụ án.

Ông Trưởng phòng Thu bức xúc: Cơ quan BHXH tỉnh đã nhiều lần gửi thông báo và yêu cầu Công ty cổ phần Sông Đà 3 thực hiện đóng bảo hiểm cho người lao động nhưng đơn vị này cố tình làm ngơ. Do đó, các chế độ bảo hiểm như: ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất… của 416 người lao động đang làm việc tại đây chưa được giải quyết kịp thời, ảnh hưởng đến quyền lợi được hưởng các chế độ bảo hiểm theo quy định.

Biên bản đối chiếu thu nộp BHXH, BHYT, BHTN ngày 15-5-2013 giữa BHXH tỉnh Gia Lai với Công ty cổ phần Sông Đà 3 cho thấy: Từ tháng 1-2010 đến ngày 30-4-2013 Công ty này không đóng các loại bảo hiểm trên cho người lao động với tổng số tiền 7.135.970.503 đồng. Trong đó, tiền nợ đóng bảo hiểm là 5.914.794.615 đồng, tiền lãi chậm đóng là 1.221.175.888 đồng. Tạm tính đến hết tháng 7-2013, Công ty chưa đóng bảo hiểm cho người lao động với số tiền lũy kế là trên 8 tỷ đồng (tính tiền lãi chậm đóng gần 1,5 tỷ đồng).

Vẫn còn nhiều đơn vị chây ỳ, nợ đọng lớn

Theo tổng hợp từ BHXH tỉnh, tính đến ngày 30-9-2013, toàn tỉnh có 3.946 đơn vị sử dụng lao động với 996.485 lao động tham gia đóng bảo hiểm (tăng 4% so với cùng kỳ năm trước). Tổng số thu ước trên 1.026 tỷ đồng, đạt 78,2% kế hoạch của BHXH Việt Nam và đạt 75,8% kế hoạch của BHXH tỉnh đề ra (tăng 23,9% so với cùng kỳ năm trước). Trong đó, thu BHXH bắt buộc trên 501 tỷ đồng; BHXH tự nguyện hơn 2 tỷ đồng; thu BHYT trên 473,2 tỷ đồng; BHTN là 45 tỷ đồng và thu lãi phạt chậm đóng 4,7 tỷ đồng.

Điều mà cơ quan BHXH tỉnh lo ngại nhất hiện nay là tổng số tiền nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN mà các doanh nghiệp chây ỳ kéo dài nhiều tháng đã lên đến 28,9 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 4,5% so với số phải thu). Từ đầu năm đến nay, tổ công tác liên ngành của tỉnh đã 2 lần gửi thông báo đôn đốc thu hồi nợ đến 654 lượt đơn vị, với tổng số tiền nợ phải thu hồi gần 62,4 tỷ đồng (chiếm 4,75% tổng số phải thu năm 2013).

Kết quả đến thời điểm này mới chỉ có 136 đơn vị thực hiện việc chuyển nộp tiền nợ đóng BHXH, BHYT, BHTN với tổng số tiền trên 17,5 tỷ đồng. Có thể điểm qua một số “ông lớn” nợ đọng bảo hiểm lớn như: Công ty cổ phần Sông Đà 3 với số tiền nợ bảo hiểm trên 7 tỷ đồng; Công ty cổ phần Xi măng Sông Đà Ya Ly, nợ trên 2,3 tỷ đồng; Công ty cổ phần Sông Đà 901 và Công ty cổ phần Sông Đà 101 có số tiền nợ đóng các loại bảo hiểm trên 1,5 tỷ đồng. Tiếp đến là Công ty TNHH  MTV Khảo sát Xây dựng điện 2, Công ty cổ phần Xây dựng và Vận tải Gia Lai, Công ty cổ phần Xây dựng Công trình và Sản xuất Vật liệu 117 nợ trên 1 tỷ đồng… “Hiện nay BHXH tỉnh đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để khởi kiện một số đơn vị có số nợ đóng bảo hiểm lớn và kéo dài”-ông Sáu cho biết thêm.