Dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo đã được thảo luận, đóng góp ý kiến tại tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIII và gần đây nhất là tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách diễn ra sáng 8/9, các đại biểu Quốc hội chuyên trách cũng đã nghe báo cáo và thảo luận về dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo.

Dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo gồm 9 chương, 69 điều, quy định về trách nhiệm của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân; nguyên tắc tổ chức hoạt động tín ngưỡng; đăng ký hoạt động tín ngưỡng; điều kiện đăng ký sinh hoạt tôn giáo tập trung; trình tự, thủ tục, thẩm quyền cấp đăng ký hoạt động tôn giáo; điều kiện thành lập trường đào tạo tôn giáo; trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước đối với trường đào tạo tôn giáo; hoạt động tôn giáo; hoạt động tôn giáo có yếu tố nước ngoài; tài sản của cơ sở tín ngưỡng, tôn giáo; quản lý Nhà nước và xử lý vi phạm trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo…

Tại phiên họp, các đại biểu đã tập trung thảo luận những vấn đề lớn liên quan chủ yếu đến tên gọi và bố cục của luật; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; việc công nhận tổ chức tôn giáo; tư cách pháp nhân của tổ chức tôn giáo; hoạt động xã hội của tổ chức tôn giáo; quản lý nhà nước trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo; các hành vi bị nghiêm cấm...

Liên quan đến hoạt động quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng việc quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo hiện nay còn phân tán và đề nghị quy định ngay trong Luật cơ quan có chức năng quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo ở Trung ương để bảo đảm sự thống nhất và thuận lợi trong quản lý về lĩnh vực này.

Hiện nay, theo phân công của Chính phủ, Bộ Nội vụ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về tôn giáo; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện việc quản lý lễ hội tín ngưỡng; chưa có cơ quan nào quản lý Nhà nước về tín ngưỡng. Về vấn đề này, có ý kiến cho rằng, việc giao chức năng quản lý Nhà nước về tôn giáo cho Bộ Nội vụ cũng chưa thật sự phù hợp, vì mới chỉ dựa trên sự tiếp cận theo góc độ quản lý tổ chức mà chưa chú trọng việc bảo đảm cho hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo như là hoạt động văn hóa, tinh thần. Vì vậy, đề nghị cần có một cơ quan Nhà nước phù hợp chịu trách nhiệm trước Chính phủ về vấn đề này.

Trưởng Ban Dân nguyện của Quốc hội Nguyễn Thanh Hải cho rằng Ban soạn thảo cần phân tích, nghiên cứu thêm từ thực tế vấn đề về cơ sở đào tạo tôn giáo; phân tích quan hệ giữa các sơ sở đào tạo tôn giáo với các sơ sở đào tạo giáo dục quốc dân và phải làm rõ việc có coi các sơ sở đào tạo tôn giáo nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân hay không?

Về hoạt động xã hội, từ thiện, nhân đạo của tổ chức tôn giáo, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Giàng A Chu cho rằng hoạt động này nên khuyến khích, nhưng phải có quy định chặt chẽ; đối với những hoạt động nhân đạo, từ thiện quy mô lớn của các tổ chức tôn giáo thì nhất thiết phải xin phép, đăng ký với chính quyền và không gắn việc tuyên truyền, phát triển đạo vào các hoạt động giáo dục, bảo trợ xã hội, từ thiện nhân đạo của các tổ chức tín ngưỡng, tôn giáo.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cần có quy định cụ thể hơn về vấn đề tài sản, tài chính của tổ chức tín ngưỡng, tôn giáo; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của người nước ngoài cư trú tại Việt Nam.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, quy định về các hành vi bị nghiêm cấm như dự thảo luật còn chung chung và đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể hơn.

Ngoài ra, có ý kiến đại biểu đề nghị cần có các quy định cụ thể hơn về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo cũng như các quy định cụ thể về việc các tổ chức, cá nhân tôn giáo được tham gia vào các hoạt động giáo dục, y tế, bảo trợ xã hội, từ thiện nhân đạo; bổ sung các quy định về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo...