Các cổ vật từ Machu Picchu, cố đô của đế chế Inca cổ từ thế kỷ 15, là tâm điểm của một cuộc tranh cãi gay gắt kéo dài hơn 7 năm qua.

Peru cho biết đã cho mượn các cổ vật vào năm 1911 nhưng chúng không được trả lại. Nước này đã phát đơn kiện đối với Đại học Yale hồi năm 2008.

Thỏa thuận trên đạt được sau một chiến dịch truyền thông phố hợp của Tổng thống Peru Alan Garcia và chính phủ của ông.

Tổng thống Garcia và các bộ trưởng đã phát động các cuộc tuần hành tại thành cổ Cuzco và thủ đô Lima kêu gọi Mỹ trả lại các cổ vật. Tổng thống Garcia thậm chí còn đề nghị người đồng cấp Mỹ Barack Obama can thiệp.

Peru cho hay nước này đã cho Đại học Yale mượn khoảng 46.000 cổ vật trong đó có các xác ướp, các đồ gốm cổ, các cổ vật bằng đồng và vàng, sau khi nhà học giả Đại học Yale Hiram Bingham chính thức phát hiện Machu Picchu năm 1911.

Nhưng Yale cho hay số cổ vật trên thực tế ít hơn nhiều và chỉ 330 cổ vật trong số đó thích hợp để trưng bày tại bảo tàng. Yale cũng khẳng định đã trả lại các hộp cổ vật cách đây hơn 80 năm.

Các cuộc đàm phán giữa Peru và Yale cuối cùng đã đạt được kết quả khi Yale cam kết tôn vinh di sản của Peru bằng việc trả lại toàn bộ số cổ vật mà đại học này đang sở hữu, miễn là Yale vẫn có thể nghiên cứu chúng.

Các cổ vật dự kiến sẽ được hồi hương vào năm tới nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày phát hiện thành cổ Machu Picchu - điểm thu hút du khách hàng đầu và cũng là địa điểm khảo cổ quan trọng nhất của Peru.

Hồi đầu tháng này, bảo tàng nghệ thuật Metropolitan tại New York, Mỹ đã đồng ý trả lại Ai Cập 19 cổ vật được tìm thấy trong lăng mộ của Vua Tutankhamen.