Trong cuộc họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ cùng người đồng cấp Iran và Thổ Nhĩ Kỳ hôm 29/10, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết các động thái của Mỹ tại Syria đã vi phạm luật pháp quốc tế vì sự hiện diện của Washington ở đây là “phi pháp”.

“Tuyên bố nói rằng sự hiện diện của Mỹ là cần thiết để bảo vệ các mỏ dầu của Syria là ngạo mạn. Hóa ra các mỏ dầu đó cần được bảo vệ khỏi chính Syria?”, ông Lavrov nói.

Tổng thống Donald Trump hồi đầu tháng từng tuyên bố sẽ rút hết quân đội Mỹ khỏi đông bắc Syria. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng sau đó nói rằng các mỏ dầu tại Syria là ưu tiên an ninh quốc gia, đồng thời chỉ đạo đưa thêm quân tới để bảo vệ các mỏ dầu.

Tổng thống Trump còn đề xuất tập đoàn dầu khí Exxon Mobil hoặc một công ty dầu khí khác của Mỹ tiến hành hoạt động khai thác tại các mỏ dầu của Syria. Tuyên bố này của ông Trump vấp phải sự chỉ trích của một số quan chức nước ngoài cũng như các chuyên gia về năng lượng và pháp lý.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cho biết Washington sẽ tăng cường hiện diện quân sự ở Syria cùng xe tăng, xe bọc thép để ngăn các tay súng tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng chiếm giữ các mỏ dầu tại Syria.

Theo Ngoại trưởng Nga, việc Mỹ đưa lực lượng quân sự quay trở lại Syria, sau khi chuyển quân tới Iraq, được thực hiện với “cớ” là bảo vệ các mỏ dầu khỏi tay IS.

“Bất cứ hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên nào tại một quốc gia có chủ quyền mà không nhận được sự đồng ý của họ đều là bất hợp pháp. Các đồng nghiệp Mỹ biết lập trường của chúng tôi, và chúng tôi sẽ bảo vệ lập trường đó”, ông Lavrov tuyên bố.

Đồng quan điểm với Nga, Iran cũng chỉ trích việc Mỹ duy trì hiện diện quân sự gần các mỏ dầu ở đông Bắc Syria nhằm khai thác nguồn tài nguyên này.

"Dường như Mỹ ở lại để bảo vệ nguồn dầu. Ít nhất Tổng thống Trump cũng thành thật khi nói về ý định của Mỹ", Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif “mỉa mai” Mỹ tại cuộc họp báo.

Theo Ngoại trưởng Zarif, “Iran và Nga hiện diện tại Syria theo lời mời của chính phủ Syria” và "dự định có mặt tại đó chừng nào chính phủ và người dân Syria vẫn muốn”.

Trong một bình luận trên Twitter, Fahrettin Altun, giám đốc truyền thông của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, viết: "Tài nguyên thiên nhiên của Syria thuộc về người Syria".

"Dầu mỏ hoặc các nguồn thu khác nên được sử dụng cho những nỗ lực tái thiết cơ sở hạ tầng địa phương, hỗ trợ người dân, người bị mất nhà cửa và người tị nạn. Chỉ người dân Syria mới có thể quyết định tương lai chính trị của họ. Họ mới là người quyết định về việc tài nguyên trên đất nước của họ nên được sử dụng như thế nào", Altun cho biết.

Theo Newsweek, các mỏ dầu mà Mỹ muốn bảo vệ hiện nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng Dân chủ Syria (SDF) với nòng cốt là người Kurd. Người Kurd được cho là sẽ tiếp tục tham gia vào quá trình bảo vệ an toàn cho các khu vực khai thác dầu khí.

Sau khi Mỹ tuyên bố rút 1.000 quân khỏi đông bắc Syria hồi đầu tháng, Thổ Nhĩ Kỳ đã phát động chiến dịch Mùa xuân Hòa bình nhằm vào lực lượng người Kurd ở biên giới Syria. Lực lượng người Kurd từng là đồng minh sát cánh với Mỹ trong cuộc chiến chống IS tại Syria.