Ngày 1/5/1886, công nhân toàn thành phố Si-ca-gô tiến hành bãi công, 40 nghìn người không đến nhà máy. Họ tổ chức mittinh, biểu tình trên thành phố với biểu ngữ “Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ học tập”, cuộc đấu tranh lôi cuốn ngày càng đông người tham gia. Cùng ngày đó, các Trung tâm công nghiệp ở nước Mỹ đã nổ ra 5.000 cuộc bãi công với 340 nghìn công nhân tham gia. Ở một số nơi như Niu-Oóc, Pi-Xbớc, Ban-ti-mo, Oa-sinh-tơn… có khoảng 12 vạn rưỡi công nhân giành được quyền làm việc 8 giờ một ngày, khẩu hiệu “Ngày làm việc 8 giờ” trở thành tiếng nói chung của toàn thể giai cấp công nhân.
 

Một cuộc đấu tranh đòi ngày làm 8 giờ tại quảng trường Haymarket, Mỹ. Ảnh: nguồn internet

Mặc dù cuộc bãi công ở Si-ca-gô bị trấn áp, nhưng khí phách anh hùng của công nhân và yêu cầu thiết thực của cuộc đấu tranh đã gây chấn động lớn trong giai cấp công nhân thế giới; công nhân nhiều nước đã đồng tình và hưởng ứng yêu sách của công nhân Si-ca-gô. Vì thế tại Đại hội thành lập Quốc tế II do Ph.Ăng-ghen lãnh đạo họp ngày 14/7/1889, Đại biểu của giai cấp công nhân thông qua Nghị quyết lấy ngày 1/5 hàng năm làm ngày đoàn kết đấu tranh của giai cấp vô sản toàn thế giới.

Nghiên cứu đến sự kiện lịch sử nêu trên, đối với Bác Hồ đã sớm nhận thấy ý nghĩa và sức mạnh to lớn của ngày Quốc tế lao động đối với cách mạng thế giới cũng như ở mỗi nước. Vì thế Người là người Việt Nam đầu tiên ủng hộ Quyết định của Đại hội I Quốc tế II (ngày14/7/1889) là lấy ngày 1/5 hàng năm làm ngày Quốc tế lao động.

Không chỉ dừng ở đó, Bác Hồ còn viết tài liệu cho lớp cán bộ đầu tiên của Đảng ta và giáo dục các thế hệ cách mạng ở Việt Nam hiểu rõ tinh thần ngày Quốc tế lao động và Hiến chương mà phong trào công nhân Mỹ nêu ra ngày 1/5/1886. Vận dụng tài tình những hình thức và phương pháp đấu tranh của giai cấp công nhân thế giới; ý thức được sức mạnh của quần chúng tổ chức ngày 1/5 có thể đưa lại vào sự nghiệp Cách mạng ở nước ta. Chính từ đây đã giúp cho những người cách mạng Việt Nam hiểu rõ sứ mệnh và sức mạnh của giai cấp và dân tộc mình, coi Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của Cách mạng thế giới. Quán triệt những quan điểm của Người, lớp người cộng sản đầu tiên ở Việt Nam, sau khi thành lập Đảng đã lấy ngày 1/5/1930 để phát động cao trào đấu tranh chống thực dân Pháp. Chủ trương của Đảng, lập tức được quần chúng công nông cả nước tiếp nhận: Từ thành thị đến nông thôn tổ chức treo cờ đỏ, rải truyền đơn, mít tin, biểu tình tuần hành chào mừng ngày Quốc tế lao động, đấu tranh đòi quyền lợi cho mình, tỏ tình đoàn kết với công nhân và lao động thế giới. Lịch sử đã ghi nhận đây là một bước ngoặc của cao trào Cách mạng 1930 – 1931. Về sau này, với những chủ trương sáng tạo, mềm dẻo của Bác Hồ và Đảng ta, trong cao trào mặt trận dân chủ 1936 - 1939, sự kiện ngày Quốc tế lao động 1/5/1938 được coi là một bước chuyển quan trọng về trình độ giác ngộ, ý thức tổ chức, tinh thần đoàn kết đấu tranh cách mạng của nhân dân ta, là tiền đề cho Đảng ta vào việc chuẩn bị một cao trào cách mạng tháng Tám năm 1945.

Thắng lợi oanh liệt gần 100 năm chống thực dân Pháp cũng gắn liền với ngày Quốc tế lao động. Như chính Người đã đưa lại và khẳng định năm 1948, ngày 1/5 “Phải là ngày kỷ nguyên mới cho sự hoạt động và sự thắng lợi của đồng bào lao động nước ta.” Bác Hồ và Trung ương Đảng đã chọn ngày 1/5/1954 để mở đợt tấn công thứ 3, tổng công kích tiêu diệt toàn bộ quân địch ở Điện Biên Phủ. Cũng chính từ đây, tinh thần khí phách ngày 1/5 càng được khơi lên và được vận dụng nhuần nhuyễn trong thời kỳ đấu tranh chống đế quốc Mỹ cứu nước. Thật sự hai mươi mốt năm sau chủ nghĩa thực dân mới cũng bị thảm hại. Ngày 1/5/1975 cả nước ta rợp cờ hoa mở hội non sông. Không chỉ chào mừng đất nước thống nhất, mở ra một kỷ nguyên mới đi lên chủ nghĩa xã hội mà còn để tổ chức kỷ niệm ngày Quốc tế lao động một cách thiết thực.

Điểm lại một số quan điểm, tư tưởng chỉ đạo và việc làm của Bác Hồ vào dịp 1/5 để thấy rõ hơn nữa sự vĩ đại và công lao to lớn của Người đối với dân tộc ta; chúng ta thấu suốt hơn về tư tưởng Hồ Chí Minh. Đồng thời là dịp để chúng ta nhìn nhận lại mình trong việc thực hiện cuộc vận động lớn của Đảng “Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”.