Theo Luật BHXH hiện hành, cán bộ không chuyên trách xã, thôn không được hưởng chế độ thai sản. Tuy nhiên, Luật BHXH năm 2024 đã điều chỉnh nội dung này.

Chị Hoàng Phương là cán bộ không chuyên trách ở phường từ tháng 10/2022 đến nay. Chị chuẩn bị sinh con nhưng không biết là sau khi sinh thì mình có được hưởng chế độ thai sản hay không.

Cán bộ không chuyên trách giúp chính quyền cấp xã, thôn, tổ dân phố hoạt động hiệu quả (Ảnh minh họa: Quốc Triều).

Theo Bảo hiểm xã hội Việt Nam, theo quy định tại Điểm i Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2014 thì người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn là đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Tuy nhiên, Điều 30 Luật BHXH năm 2014 quy định đối tượng áp dụng chế độ thai sản lại không có nhóm người lao động tham gia BHXH bắt buộc theo Điểm i Khoản 1 Điều 2 (tức là nhóm người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn).

Người lao động tham gia BHXH bắt buộc được hưởng chế độ ốm đau, thai sản là nhờ người sử dụng lao động đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản trên quỹ tiền lương đóng BHXH của người lao động.

Tuy nhiên, theo Khoản 1 Điều 86 Luật BHXH năm 2014 quy định mức đóng của người sử dụng lao động, nhóm người lao động tham gia BHXH bắt buộc theo Điểm i Khoản 1 Điều 2 (tức là nhóm người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn) không được người sử dụng lao động đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản.

Theo BHXH Việt Nam, đối chiếu các quy định nêu trên thì người sử dụng lao động không phải đóng BHXH vào quỹ ốm đau và thai sản cho người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn. Do đó, người lao động đó cũng không thuộc đối tượng áp dụng giải quyết hưởng chế độ thai sản.

Quy định trên sẽ được sửa đổi khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Theo Điểm k Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2024, người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã (bao gồm phường, thị trấn) và cả ở thôn, tổ dân phố thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Điều 34 Luật BHXH năm 2024 quy định về mức đóng, phương thức và thời hạn BHXH bắt buộc của người sử dụng lao động.

Theo đó, người lao động tham gia BHXH bắt buộc theo Điểm k Khoản 1 Điều 2 Luật BHXH năm 2024 (người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố) thuộc nhóm được người sử dụng lao động đóng 3% trên tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản.

Điều 50 Luật BHXH năm 2024 quy định về đối tượng và điều kiện hưởng chế độ thai sản. Khoản 1 điều này quy định nhóm người lao động tham gia BHXH bắt buộc theo Điểm k Khoản 1 Điều 2 (người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố) thuộc đối tượng được hưởng chế độ thai sản trong cả 7 trường hợp.

Như vậy, từ ngày 1/7/2025, khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực thì người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố sẽ được hưởng chế độ thai sản.