Ngày 11/10/2012, BHXH Việt Nam tổ chức hội thảo lần thứ hai Đề án “Giao BHXH Việt Nam thực hiện chức năng thanh tra đối với các tổ chức, cá nhân, đơn vị sử dụng lao động và cơ sở khám, chữa bệnh BHYT trong việc chấp hành chính sách pháp luật về BHXH, BHYT” nhằm tiếp tục xin ý kiến các chuyên gia của các Bộ, ngành, các đơn vị có liên quan đóng góp xây dựng, hoàn thiện Đề án.
 

Toàn cảnh Hội thảo

Tham dự và chủ trì hội thảo có đồng chí Đỗ Văn Sinh, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và đại diện lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Nội vụ, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính và các đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam.

Trước đó, ngày 21/9/2012, BHXH Việt Nam đã tổ chức hội thảo lần 1 lấy ý kiến của các Bộ, ngành và các đơn vị có liên quan. Tại buổi hội thảo lần thứ nhất, BHXH Việt Nam đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp cho Đề án phù hợp với quy định pháp luật hiện hành và sát với thực tiễn hơn. Sau hội thảo lần thứ nhất, Ban soạn thảo đề án tiếp thu và chỉnh sửa lại một số nội dung trong Đề án. Theo quy trình xây dựng Đề án, BHXH Việt Nam tiếp tục tổ chức hội thảo lần hai để chuyên gia các Bộ, ngành, các đơn vị có liên quan đóng góp ý kiến xây dựng và nhằm hoàn thiện Đề án trước khi trình Chính phủ.

Thay mặt nhóm nghiên cứu Đề án, đồng chí Mai Xuân Nam, Phó Trưởng ban Kiểm tra BHXH Việt Nam cho biết: Ban soạn thảo Đề án đã tổng hợp ý kiến các chuyên gia từ các Bộ, ngành, đơn vị liên quan tại Hội thảo lần 1 để làm cơ sở bổ sung, hoàn thiện thêm một số nội dung của dự thảo Đề án.

Theo dự thảo thì tình trạng vi phạm pháp luật về lĩnh vực BHXH, BHYT ngày càng gia tăng và hết sức phức tạp, nhưng lực lượng Thanh tra chuyên ngành của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế rất mỏng, phải mất hơn 100 năm mới có thể thanh tra hết một lượt các tổ chức, đơn vị và cơ sở khám, chữa bệnh, trong khi yêu cầu quản lý đòi hỏi từ 3-5 năm phải tổ chức thanh tra, kiểm tra một lượt. Mặt khác, việc xử phạt hành chính các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT trong thời gian qua còn rất hạn chế. Trong khi đó, theo quy định hiện tại thì BHXH Việt Nam không có chức năng thanh tra mà chỉ có chức năng kiểm tra, dẫn đến khó khăn trong xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT. Hiện nay, Ngành BHXH có 451 cán bộ làm công tác kiểm tra, đồng thời cán bộ của các phòng nghiệp vụ khác có đủ năng lực tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra. Vì vậy, nếu được giao chức năng thanh tra cho Ngành BHXH thì số cán bộ tham gia các đoàn do tổ chức BHXH thực hiện có thể tăng gấp 5 lần và sẽ tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng để tổ chức thanh tra liên ngành, xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Ngành BHXH trực tiếp thực hiện chính sách BHXH, BHYT, do vậy cán bộ Ngành BHXH có nghiệp vụ chuyên môn sâu về chính sách BHXH, BHYT nên sẽ nắm bắt được những đơn vị, các cơ sở khám, chữa bệnh thường xuyên và dễ có khả năng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT để tập trung thanh tra, kiểm tra đối với những đơn vị này. Do vây, nếu giao chức năng thanh tra cho Ngành BHXH thì từ 3-5 năm là có thể quay vòng thanh tra, kiểm tra lại một lượt.

Qua tiếp thu ý kiến, thì Ban soạn thảo Đề án đã phân tích cụ thể về sự cần thiết việc giao BHXH chức năng thanh tra, đồng thời chỉ rõ Ngành BHXH là cơ quan trực tiếp thực hiên chính sách An sinh xã hội, đem lại quyền lợi cho người tham gia và đã bổ sung thêm những căn cứ, mục tiêu cho Đề án.

Đồng chí nhận định, hiệu quả của Đề án là sẽ kịp thời ngăn ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất những hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, đảm bảo quyền lợi người tham gia; tăng đối tượng tham gia BHXH, BHYT tiến tới mục tiêu BHXH cho mọi người lao động và BHYT toàn dân. Thông qua công tác quản lý trực tiếp và chức năng thanh tra được giao thì Ngành BHXH sẽ có đủ điều kiện nhằm kiểm soát đối tượng tham gia BHXH, giảm thiểu đến mức thấp nhất số đối tượng thuộc dạng bắt buộc nhưng chưa tham gia trốn đóng, trốn nộp BHXH; ngăn chặn được các hành vi trực tiếp, gián tiếp làm sai lệch, giả mạo hồ sơ để hưởng BHXH. Khi thẩm quyền thanh tra được giao cho tổ chức BHXH thì việc phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT sẽ đồng bộ, hiệu quả, kịp thời, hạn chế thấp nhất tình trạng lạm dụng quỹ BHXH, BHYT góp phần tác động việc chấp hành nghiêm pháp luật về BHXH, BHYT; Ngành BHXH sẽ triển khai thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, phát hiện những sai phạm trên cơ sở có kinh nghiệm quản lý về BHXH, BHYT, từ đó kịp thời xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT.

Tại hội thảo lần 1, có 3 ý kiến đề nghị trình Chính phủ giao tổ chức BHXH thực hiện thí điểm chức năng thanh tra chuyên ngành về BHXH, BHYT tại một số tỉnh, thành phố sau đó tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện trước khi giao chức năng thanh tra chuyên ngành về BHXH, BHYT cho tổ chức BHXH và để có cơ sở sửa Luật. Ban soạn thảo tiếp thu bổ sung vào Đề án, trong đó nêu lộ trình thực hiện theo 02 giai đoạn (giai đoạn 1: tổ chức thực hiện thí điểm chức năng thanh tra BHXH, BHYT tại 20 tỉnh, thành phố từ khi Đề án được thông qua đến hết năm 2013, sau đó đánh giá kết quả thực hiện chức năng thanh tra của tổ chức BHXH tại 20 tỉnh, thành phố; giai đoạn 2: thực hiện chức năng thanh tra toàn diện từ năm 2014 trở đi.

Tại Hội thảo các đại biểu đại diện cho Văn phòng Chính phủ, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế, Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính đồng thuận việc giao BHXH Việt Nam thực hiện chức năng thanh tra và khẳng định đây là vấn đề có ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động quản lý BHXH, BHYT. Đồng thời đại diện các Bộ, ngành đã tập trung thảo luận, làm rõ những vấn đề thực trạng vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT và việc giao cho BHXH Việt Nam chức năng thanh tra là cần thiết; phân tích mối quan hệ giữa BHXH Việt Nam khi được giao chức năng thanh tra đối với các cơ quan, tổ chức khác; đánh giá hiệu quả khi Chinh phủ giao cho BHXH Việt Nam tổ chức thực hiện chức năng thanh tra; lộ trình và phạm vi thực hiện thí điểm Đề án. Đại diện các Bộ, ngành thống nhất việc thực hiện thí điểm tại một số địa phương là cần thiết, nhưng cần thực hiện tại 4 đến 5 tỉnh, thành phố lớn và có tỷ lệ vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT cao để có cơ sở thực tiễn đánh giá Đề án.

Thay mặt lãnh đạo BHXH Việt Nam, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đỗ Văn Sinh gửi lời cảm ơn các đồng chí đại diện cho các Bộ, ngành đã đóng góp ý kiến rất có trách nhiệm, cụ thể nhằm hoàn thiện Đề án. Trên cơ sở tiếp thu ý kiến từ các Bộ, ngành, các đơn vị có liên quan thì việc giao BHXH Việt Nam chức năng thanh tra là hết sức cần thiết. Tuy nhiên hiện nay khung pháp lý còn nhiều vấn đề khó khăn đặt ra, vì vậy cần thực hiện thí điểm Đề án “Giao BHXH Việt Nam thực hiện chức năng thanh tra đối với các tổ chức, cá nhân, đơn vị sử dụng lao động và cơ sở khám, chữa bệnh BHYT trong việc chấp hành chính sách pháp luật về BHXH, BHYT” để có cơ sở pháp lý, tính thực tiễn làm cơ sở hoàn thiện Đề án. Đồng chí chỉ đạo Ban chủ nhiệm Đề án tiếp thu các ý kiến của các đại biểu, đặc biệt việc đánh giá thực trạng làm cơ sở pháp lý chắc chắn cho Đề án và kinh nghiệm thực hiện trên Quốc tế. Đồng thời cần làm rõ đến phạm vi, trách nhiệm, quyền hạn khi Thủ tướng Chính phủ giao cho BHXH Việt Nam chức năng thanh tra. Đồng chí đề nghị cần thực hiện thí điểm tại 5 tỉnh, thành phố là: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai. Ban chủ nhiệm Đề án cần khẩn trương thực hiện Đề án, sau đó lấy ý kiến các Bộ, ngành để trình Chính phủ duyệt./.