Vào tháng 9 năm 2010, một trường hợp tên NTĐ, sinh năm 1948, quê quán: xã Gia Khánh, huyện Tứ Lộc, tỉnh Hải Hưng (nay thuộc huyện Gia Lộc, tỉnh Hải Dương), hộ khẩu thường trú: phường Yên Đỗ, thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai, làm đơn kiến nghị gửi Sở Lao động – Thương binh & Xã hội (LĐTBXH) tỉnh Gia Lai. Theo đơn bà NTĐ viết, bà có 25 năm 3 tháng công tác, đơn vị cuối cùng trước khi nghỉ việc là Công ty cầu đường số 2 thuộc Sở Giao thông vận tại tỉnh Gia Lai – Kon Tum; được giải quyết hưởng chế độ hưu trí từ tháng 11 năm 1988 đến tháng 02 năm 1990 thì bị cắt chế độ và bà không rõ lý do bị cắt. Ngoài việc gửi đơn cho Sở LĐTBXH, bà Đ còn gửi đơn kiến nghị đến BHXH tỉnh và đến Bộ LĐTBXH, Bộ đã có văn bản yêu cầu Sở LĐTBXH và BHXH tỉnh kiểm tra, xem xét.

Căn cứ nội dung đơn kiến nghị và ý kiến chỉ đạo của Bộ LĐTBXH, Sở LĐTBXH đã khẩn trương kiểm tra, rà soát, lục tìm tất cả hồ sơ lưu trữ còn lại tại Sở và sự việc đã rõ ràng khi hồ sơ lưu trữ “lên tiếng”. Sở LĐTBXH đã có văn bản số: 535/SLĐTBXH-TTr ngày 04/7/2012 gửi bà NTĐ nêu rõ sự việc đã xẩy ra cách nay hơn 20 năm và đó là lý do tại sao bà NTĐ bị cắt chế độ hưu trí, đồng thời lý giải vì sao từ đó đến nay (từ tháng 02/1990 đến tháng 9/2010) đã hơn 20 năm, một thời gian khá dài, không có đơn khiếu nại, kiến nghị đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đòi hỏi quyền lợi của mình mà mãi đến tháng 9 năm 2010 mới làm đơn kiến nghị?

Theo văn bản số 535/SLĐTBXH-TTr ngày 04/7/2012 của Sở LĐTBXH, năm 1975 bà Đ bị kỷ luật tại Xí nghiệp gạch ngói Phú Yên thuộc Ty xây dựng tỉnh Hải Hưng, vì đã tự bỏ Xí nghiệp đi buôn bán, về địa phương lấy chồng. Xí nghiệp có giấy báo đào nhiệm và xóa tên bà Đ trong danh sách của Xí nghiệp từ tháng 10 năm 1975. Tháng 02/1980 bà Đ được tiếp nhận vào làm việc tại Đội công trình xây dựng thuộc Sở Thương nghiệp Gia Lai – Kon Tum, trong thời gian này, Sở Thương nghiệp đã tiến hành xác minh trường hợp của bà Đ. Theo công văn số 322/TC ngày 30/10/1980 của Ty xây dựng Hải Hưng, bà Đ đã giả mạo chữ ký của đồng chí Phó trưởng ty, ký vào đơn xin chuyển công tác; đánh cắp mẫu dấu và giả mạo quyết định chuyển công tác của Ty xây dựng Hải Hưng, mạo chữ ký của đồng chí Trưởng ty, cùng các giấy tờ cũ của cơ quan quản lý trước đây để làm thủ tục di chuyển công tác. Từ kết quả xác minh trên, Hội đồng kỷ luật Đội công trình đã quyết định kỷ luật đối với bà Đ và buộc bà nộp lại các chế độ đã hưởng cho nhà nước. Sau khi bị kỷ luật ở Đội công trình, bà Đ tự liên hệ xin vào Công ty cầu đường 2 tỉnh Gia Lai – Kon Tum, bà Đ làm việc tại Công ty cầu đường 2 từ tháng 5/1983 (quyết định tiếp nhận đề ngày 25/4/1983). Ngày 15/7/1988 Sở Giao thông vận tải Gia Lai – Kon Tum có Quyết định số 65/QĐ cho bà Đ nghỉ việc hưởng lương hưu từ ngày 01/11/1988. Theo quyết định nghỉ hưu này, bà Đ có thời gian công tác 25 năm 03 tháng, như vậy, thời gian từ tháng 4 năm 1983 trở về trước của bà Đ đã được tính để hưởng lương hưu. Căn cứ kết quả thẩm tra, xác minh và các quy định hiện hành lúc bấy giờ, thời gian công tác từ tháng 4/1983 trở về trước của bà NTĐ không được tính để hưởng chế độ hưu trí; thời gian từ tháng 5/1983 đến tháng 10/1988 được tính hưởng trợ cấp một lần. Do đó, ngày 05/02/1990 Sở LĐTBXH tỉnh Gia Lai đã ra quyết định số 01/PV về việc cắt lương hưu hàng tháng và thu hồi tiền lương hưu của bà Đ đã nhận từ tháng 11/1988 đến tháng 01/1990, đồng thời tính hưởng trợ cấp một lần cho bà Đ.

Vấn đề đặt ra là còn bao nhiêu người như bà Đ có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng lại chế độ và những người hiện nay đang làm việc trong ngành LĐTBXH, ngành BHXH có biết, có nắm bắt được sự việc đã diễn ra cách đây mấy chục năm để xem xét, giải quyết khi có các trường hợp tương tự như bà Đ đề nghị không! Có thể lắm chứ, vì họ cứ đề nghị, cứ kiến nghị, nếu được thì hưởng chế độ mà không được thì thôi, chẳng ai bắt kỷ luật, chẳng ai lập biên bản vi phạm pháp luật, cũng chẳng phạt vi phạm hành chính, không có cơ quan, đoàn thể nào kiểm điểm trách nhiệm…nói tóm lại là “từ thắng đến hòa”. Chỉ có những người thực hiện công tác chính sách, chẳng may giải quyết đúng trường hợp như bà Đ sẽ phải chịu trách nhiệm, phải chịu kỷ luật và phải đền bù nếu không thu hồi được số tiền đã giải quyết sai, đã chi sai. Thực tế đã có xẩy ra, đó là trường hợp của bà S ở huyện Đăk Đoa do khai man thời gian công tác để hưởng lương hưu, sau đó bị cắt và thu hồi; một số trường hợp bị thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động từ trước năm 1995 do bị kỷ luật hoặc man khai thời gian công tác ở huyện Kbang, nay làm hồ sơ đề nghị giải quyết trợ cấp theo Quyết định 613/2010/QĐ-TTg ngày 06/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ, tất nhiên là không được giải quyết.

Thiết nghĩ, cần có chế tài hay ít nhất cũng phải xử lý hành chính đối với các trường hợp bị phát hiện, gửi giấy báo về địa phương nơi người đó đang cư trú để kiểm điểm trước dân, âu cũng là biện pháp răn đe, ngăn ngừa các trường hợp tương tự như bà Đ để ngân sách nhà nước, quỹ BHXH không bị lạm dụng, không phải chi “nhầm” mà phải được chi đúng, chi đủ cho những người thực sự được hưởng theo quy định của pháp luật.