BHXH là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động (NLĐ) khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH. Quá trình tham gia BHXH của NLĐ là khoản tích lũy quý giá khi còn trẻ để về già có lương hưu và thẻ BHYT miễn phí (được thanh toán 95% chi phí khám chữa bệnh (KCB), lương hưu cao hơn khi NLĐ đóng BHXH với mức cao và tích lũy thời gian đóng dài; lương hưu luôn được Nhà nước quan tâm, điều chỉnh phù hợp để đảm bảo cuộc sống cho người hưởng hưu trí.

Chế độ hưu trí - “điểm tựa” an sinh vững chắc cho người lao động khi về già

Thời gian đóng dài, mức đóng cao thì mức hưởng lương hưu sẽ cao

Theo thông tin từ BHXH Việt Nam, giai đoạn 2016-2022, cả nước đã giải quyết gần 763 nghìn người hưởng lương hưu (trung bình mỗi năm giải quyết đối với khoảng 109 nghìn người), trong đó, có khoảng 420 nghìn người đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 75%. Hiện tại Ngành BHXH Việt Nam đang thực hiện chi trả cho khoảng 2,7 triệu người hưởng lương hưu, có gần 1,9 triệu người có mức hưởng từ 3 triệu đồng/tháng đến dưới 7 triệu đồng/tháng (chiếm 68,3% tổng số người hưởng lương hưu trên cả nước). Hiện người đang được hưởng lương hưu cao nhất cả nước là hơn 120 triệu đồng/tháng (do trong quá trình tham gia BHXH có mức tiền lương và thu nhập làm căn cứ đóng BHXH cao, theo quy định NLĐ được đóng BHXH tối đa bằng 20 lần mức lương cơ sở từng thời kỳ, mức hưởng lương hưu tỷ lệ thuận mới mức đóng và thời gian đóng BHXH).

Lương hưu được coi là nguồn thu nhập ổn định nhất giúp NLĐ yên tâm dưỡng già, đảm bảo tốt hơn cuộc sống độc lập mà không phải phụ thuộc vào con cháu. Ngoài lương hưu hằng tháng, NLĐ còn được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để được chăm sóc sức khỏe và được quỹ BHYT chi trả với mức hưởng là 95% chi phí KCB; có nhiều trường hợp người tham gia mắc bệnh nan y, hiểm nghèo… đã được quỹ BHYT chi trả với số tiền hàng tỷ đồng. Ngoài ra, người hưởng lương hưu không may qua đời, thân nhân được hưởng chế độ tử tuất theo quy định.

Riêng tại tỉnh Gia Lai, đang đảm bảo việc thực hiện chi trả cho trên 27.000 người hưởng lương hưu với số tiền chi trả hàng tháng bình quân trên 144 tỷ đồng, kịp thời đảm bảo quyền lợi cho người thụ hưởng chế độ hưu trí, góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.

Lương hưu luôn được điều chỉnh phù hợp, đảm bảo cuộc sống

Lương hưu của người hưởng được điều chỉnh tăng lương theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế phù hợp với Ngân sách Nhà nước và quỹ BHXH để đảm bảo cuộc sống của người nghỉ hưu. Tính từ năm 2016 đến năm 2022, Chính phủ đã 5 lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng với các mức điều chỉnh tùy năm từ 6,92% đến 8% trên mức lương hưu hiện hưởng, đặc biệt năm 2022 gần đây nhất, mặc dù kinh tế khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, song lương hưu vẫn được điều chỉnh với mức chung là 7,4%, đối với người nghỉ hưu trước ngày 01/01/1995 sau khi thực hiện điều chỉnh theo quy định (7,4%) mà có mức lương hưu thuộc các trường hợp thấp thì lại tiếp tục được điều chỉnh (tăng thêm 200 nghìn đồng đối với những người có mức lương hưu từ 2,3 triệu đồng/tháng trở xuống; tăng lên bằng 2,5 triệu đồng đối với những người có mức lương hưu từ 2,3 triệu đồng/tháng đến dưới 2,5 triệu đồng/tháng).

Việc Chính phủ thường xuyên ban hành quy định điều chỉnh mức hưởng lương hưu thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước đối với NLĐ khi hết tuổi lao động, góp phần quan trọng nhằm ổn định cuộc sống cho người nghỉ hưu.

Hệ thống chính sách pháp luật BHXH, BHYT cũng ngày càng được hoàn thiện phù hợp với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia nói chung và người nghỉ hưu nói riêng.

Hiện nay, theo quy định, thời gian tham gia BHXH tối thiểu để hưởng lương hưu của NLĐ phải đủ 20 năm, dẫn tới nhiều người khi hết tuổi lao động song có thời gian tham gia BHXH ngắn, không tích lũy đủ số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu. Trước thực trạng này, dự thảo Luật BHXH sửa đổi đề cập điều kiện hưởng chế độ hưu trí theo hướng giảm số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 năm xuống 15 năm nhằm tạo điều kiện cho NLĐ có thời gian tham gia BHXH ngắn, được tiếp cận và thụ hưởng quyền lợi BHXH; bổ sung chế độ trợ cấp thai sản nhằm tăng tính hấp dẫn, thu hút, tạo điều kiện để người dân tham gia BHXH tự nguyện… Việc đề xuất sửa đổi Luật BHXH lần này nhằm cụ thể hóa các mục tiêu Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã đề ra, cũng chính nhằm đáp ứng được nguyện vọng của đông đảo NLĐ mong muốn được hưởng lương hưu và có thẻ BHYT để chăm lo cuộc sống và chăm sóc sức khỏe khi về già.

NLĐ hoàn toàn yên tâm tham gia, tích lũy thời gian đóng BHXH để đủ điều kiện được hưởng chế độ hưu trí - “điểm tựa” an sinh vững chắc cho NLĐ khi về già, bởi Quốc hội và Chính phủ luôn quan tâm đến chính sách an sinh xã hội thông qua việc ban hành các chính sách phù hợp nhằm đảm bảo cuộc sống cho người hưởng lương hưu.