Tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN hiện nay trên địa bàn tỉnh Gia Lai diễn ra ở tất cả loại hình kinh tế, nhưng tập trung vào khối doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các hộ kinh doanh cá thể. Bên cạnh những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ, không ít doanh nghiệp có điều kiện vẫn không chịu đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động đúng hạn theo quy định. Theo số liệu do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh cung cấp, hiện nay có 529 đơn vị, doanh nghiệp đăng ký kinh doanh đã dừng hoạt động, mất tích khỏi địa chỉ đăng ký kinh doanh ban đầu.

Nguyên nhân là do cơ chế quản lý, cơ sở pháp lý còn chưa chặt chẽ, tạo kẽ hở cho doanh nghiệp chây ỳ, trục lợi tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động. Các doanh nghiệp Nhà nước đang trong giai đoạn chuyển đổi, sắp xếp lại doanh nghiệp theo lộ trình cổ phần hóa doanh nghiệp; số lao động tại các doanh nghiệp giảm đáng kể. Tình trạng sản xuất kinh doanh ở một số doanh nghiệp cao su, cà phê thu hẹp, giá thành sản phẩm thấp, xuất khẩu khó khăn, đặc biệt một số doanh nghiệp đang trong giai đoạn tái canh vườn cây, việc làm và thu nhập của người lao động không ổn định dẫn đến tình trạng nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Hoạt động của Tổ công tác liên ngành tiếp tục triển khai, BHXH tỉnh đã gửi 454 thông báo nợ đến 454 đơn vị tham gia có thời gian nợ từ 03 tháng trở lên trên địa bàn tỉnh với tổng số tiền nợ là 40,16 tỷ đồng, có số lao động là 4.780 người. Kết quả có 193 đơn vị đã khắc phục nộp số tiền trên 10,27 tỷ. BHXH tỉnh đã chỉ đạo Tổ thu nợ tại BHXH cấp huyện có trách nhiệm theo dõi riêng các đơn vị nợ đọng, nợ kéo dài, nợ khó thu; hàng tháng đối chiếu tình trạng nợ, nhất là đối với các đơn vị nợ kéo dài, đơn vị chiếm dụng quỹ… Trên cơ sở đó, có các biện pháp đôn đốc hợp lý đối với từng đơn vị. Đưa tỷ lệ giảm nợ vào chỉ tiêu xét thi đua, khen thưởng hàng quý. BHXH cấp huyện chịu trách nhiệm khi để số lượng đơn vị nợ và tỷ lệ nợ quý sau cao so với quý trước. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh đã chủ động phối hợp, cung cấp thông tin, hồ sơ cho Liên đoàn Lao động tỉnh lập thủ tục khởi kiện 18 đơn vị ra Tòa án. Hiện tại, Liên đoàn Lao động tỉnh đang triển khai làm việc với các đơn vị nợ; kết quả đến nay đã có 14/18 đơn vị khắc phục nộp số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN là 5,7/19,5 tỷ đồng còn nợ. Hàng quý, BHXH các huyện, thị xã, thành phố lập danh sách những đơn vị nợ đọng, báo cáo chính quyền địa phương, phối hợp với Đài Truyền thanh Truyền hình huyện, thị xã, thành phố thông báo hàng ngày danh sách những đơn vị cố tình nợ dây dưa kéo dài trên phương tiện thông tin công cộng.

Để hoàn thành các chỉ tiêu được giao, những tháng còn lại của năm 2017, BHXH tỉnh tiếp tục triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đôn đốc, thu nợ. Trong đó, tập trung triển khai quyết liệt công tác thanh tra - kiểm tra chuyên ngành, kiên quyết xử lý các vi phạm; công tác giám sát thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN; phát hiện, ngăn chặn kịp thời, xử lý, đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT. Tập trung thanh tra - kiểm tra các đơn vị nợ tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài từ ba tháng trở lên trên địa bàn, cương quyết xử lý những doanh nghiệp cố tình chây ỳ, chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động.