Quy luật tạo hóa của cuộc sống con người là sinh, lão, bệnh, tử không ai tránh khỏi. Khi về già khả năng lao động bị suy giảm đáng kể, thậm chí không lao động được, khi có sức khỏe lao động thì nên tham gia BHXH một trong hai hình thức đó là BHXH bắc buộc (nếu chúng ta làm tại các cơ quan đơn vị) và BHXH tự nguyện (nếu chúng ta là lao động tự do). Để đảm bảo cuộc sống khi hết tuổi lao động người lao động tự do nên tham gia BHXH tự nguyện. Luật BHXH số 58/2014/QH13 và các văn bản hướng dẫn thi hành tạo điều kiện rất thuận lợi cho người tham gia BHXH tự nguyện. Theo đó, từ ngày 01/01/2018 Nhà nước hỗ trợ đối tượng tham gia BHXH tự nguyện. Cụ thể: Theo Nghị định 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của Chính phủ về mức hỗ trợ và đối tượng hỗ trợ có Quy định mức hỗ trợ cho người tham gia theo mức đóng BHXH hằng tháng của chuẩn hộ nghèo ở khu vực nông thôn, là: 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo; 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo và 10% đối với các đối tượng khác.

Mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng bằng 22% nhân với mức thu nhập tháng do người tham gia lựa chọn. Mức thu nhập tháng thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện nay là 700.000 đồng), cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở (hiện nay là 26.000.000 đồng). Do đó, mức đóng hàng tháng hiện nay thấp nhất là 154.000 đồng, cao nhất là 5.722.000 đồng/tháng.

Phương thức đóng: linh hoạt người tham gia BHXH tự nguyện đóng 3 tháng hoặc 6 tháng hoặc 12 tháng. Mức đóng một lần cho nhiều năm về sau nhưng không quá 5 năm một lần; Đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định, nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu thì đóng không quá 10 năm (120 tháng) cho đủ 20 năm để hưởng lương hưu. Độ tuổi đóng: Từ đủ 15 tuổi đến 60 đối với nam và đến 55 đối với nữ.

Người tham gia BHXH tự nguyện, khi được tuyển dụng vào các cơ quan, đơn vị thì tiếp tục được đóng để và được cộng các năm tham gia BHXH tự nguyện với các năm tham gia BHXH bắt buộc. Ngược lại, người tham gia BHXH bắt buộc, khi hết tuổi lao động, nhưng chưa đủ năm đóng để nghỉ hưu mà cơ quan đơn vị không sử dụng nữa thì được đóng một lần để được hưởng chế độ hưu trí ngay sau tháng đóng đó. Khi được hưởng chế độ hưu trí (nhận lương hưu hằng tháng) thì được quỹ BHXH mua thẻ BHYT với mức hưởng do quỹ BHYT chi trả đến 95% chi phí KCB khi chẳng may ốm đau bệnh tật.

Tại tỉnh ta, đến tháng 06/2017 toàn tỉnh mới có 1.026 người tham gia BHXH tự nguyện, mới đạt 68,67% kế hoạch BHXH Việt Nam giao. Để cho mọi người hiểu ý nghĩa nhân văn về BHXH tự nguyện, ngoài việc ngân sách Nhà nước hỗ trợ mức đóng chúng ta cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia; cải cách hành chính mà trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người tham gia BHXH tự nguyện. Trên cơ sở Nghị định số 166/2016/NĐ-CP của Chính phủ ngày 24/12/2016 về giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN và các văn bản của BHXH Việt Nam. Cơ quan BHXH Gia Lai triển khai tiếp nhận hồ sơ tham gia BHXH tự nguyện qua ba con đường, để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người tham gia. Đó là: Qua thư điện tử, qua dịch vụ hành chính công và giao dịch trực tiếp tại cơ quan BHXH.

Hy vọng, BHXH tự nguyện ngày càng nhiều người lao động tham gia, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo cuộc sống khi hết tuổi lao động./.