Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi vừa tuyên bố tập trung sản xuất năng lượng hạt nhân để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế của nước này khi các nguồn điện khác ngày càng thiếu hụt. 2/3 nguồn năng lượng của Ấn Độ bị phụ thuộc vào than đá nhưng tình trạng cúp điện vẫn phổ biến và nhu cầu điện đang tăng lên một cách nhanh chóng khi nền kinh tế và tầng lớp trung lưu được mở rộng. Mới đây, ngày 24-9, Tòa án tối cao Ấn Độ đã hủy bỏ hơn 200 giấy phép khai thác than vì quá trình cấp phép được coi là bất hợp pháp, khiến nhu cầu về các nguồn năng lượng cấp bách hơn. Hãng tin Bloomberg dẫn nguồn từ Ngân hàng Thế giới cho biết, gần 400 triệu người Ấn Độ vẫn chưa có điện sử dụng hàng ngày. Trong khi đó, 20 nhà máy điện hạt nhân của Ấn Độ sản xuất ra chưa tới 2% nguồn điện của cả nước và Chính phủ Ấn Độ muốn nâng tỷ lệ này đến 25% vào năm 2050.

Trong bối cảnh này, Thủ tướng Narendra Modi, dường như không còn cách nào khác để gia tăng nguồn điện thông qua nguồn năng lượng hạt nhân, nhất là khi ông vừa tung ra chiến dịch “Make in India”. Nhưng để thành công, ông sẽ cần phải thuyết phục dân chúng rằng năng lượng hạt nhân là an toàn, đồng thời đảm bảo với quốc tế rằng việc Ấn Độ nhập khẩu uranium chỉ phục vụ cho mục đích hòa bình.

Để đẩy nhanh sản xuất điện hạt nhân của Ấn Độ, trong chuyến thăm Mỹ, Thủ tướng Modi xúc tiến nhiều cuộc gặp với các đối tác của Mỹ về việc Ấn Độ nhập khẩu các thiết bị hạt nhân dân sự. Trong chuyến thăm Nhật Bản trước đó, Thủ tướng Ấn Độ cùng người đồng cấp Nhật Bản tăng tốc độ các cuộc thảo luận về một thỏa thuận hạt nhân song phương. Thủ tướng Australia Tony Abbott trong chuyến thăm Ấn Độ gần đây cũng đạt thỏa thuận bán uranium cho Ấn Độ.

Không chỉ Ấn Độ, sau khi ngừng toàn bộ các lò phản ứng hạt nhân sau sự cố tại nhà máy Fukushima, nhu cầu điện hạt nhân ở Nhật Bản đang bức thiết hơn bao giờ hết khi mà ngân sách chi cho các nguồn điện thay thế ngày càng lớn làm trầm trọng thêm tình trạng thâm hụt ngân sách.

Thực tế là 3 năm sau khi Nhật Bản đóng cửa các nhà máy điện hạt nhân và Đức quyết định đóng cửa ngành công nghiệp này, các nước đang phát triển vẫn tiếp tục bùng nổ xây dựng các nhà máy điện hạt nhân. Theo Japan Times, gần 2/3 trong số 70 lò phản ứng đang được xây dựng trên toàn thế giới (nhiều nhất kể từ năm 1989) được đặt tại Trung Quốc, Ấn Độ và phần còn lại của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Các nước Ai Cập, Bangladesh, Jordan và Việt Nam đang xem xét kế hoạch xây dựng nhà máy hạt nhân đầu tiên.

Theo Cơ quan Năng lượng quốc tế (EIA), lượng điện tiêu thụ của Trung Quốc được dự báo sẽ tăng 63% vào năm 2020 lên 7.295 terawatt so với mức 4.476 terawatt trong năm 2011, trong khi nhu cầu của Ấn Độ được dự báo sẽ tăng 45% từ năm 2010 đến năm 2020. Trong cùng giai đoạn này, nhu cầu điện của các nước thành viên thuộc Tổ chức Hợp tác và phát triển châu Âu (OECD) dự báo chỉ tăng 3,6 %. Theo số liệu của Hiệp hội Hạt nhân thế giới, Trung Quốc có kế hoạch hoàn thành 29 lò phản ứng hạt nhân mới từ năm 2018 đến năm 2030, nâng tổng số lò phản ứng hạt nhân nước này lên 49 lò, gấp đôi so với hiện nay. Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) dự báo điện hạt nhân trên thế giới chiếm 12% tổng sản lượng điện vào 2050.