Mỹ và Úc sẽ ký kết một thỏa thuận 25 năm nhằm cho phép 2.500 lính thủy đánh bộ và không quân Mỹ đốn trú tại Úc, Bộ trưởng quốc phòng Úc hôm qua cho biết, miêu tả điều này là "có lợi cho cả hai bên".

Thỏa thuận trên dự kiến sẽ được ký kết vào hôm nay khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và Bộ trưởng quốc phòng Chuck Hagel gặp những người đồng cấp Úc Julie Bishop và David Johnston tại Sydney trong khuôn khổ Hội nghị tham vấn cấp bộ trưởng ngoại giao-quốc phòng giữa Mỹ và Australia (AUSMIN).

AUSMIN lần này vốn tập trung vào an ninh khu vực và hợp tác quân sự, mặc dù các điểm nóng như Iraq và Ukraine dự kiến cũng nằm trong chương trình nghị sự.

Nhưng trọng tâm của hội nghị sẽ là một thỏa thuận cho phép triển khai luân phiên các lính thủy đánh bộ Mỹ tại thành phố Darwin, miền bắc của Úc, vốn được Tổng thống Mỹ Barack Obama thông báo lần đầu tiên hồi năm 2011 trong khuôn khổ chính sách "xoay trục" sang châu Á.

"Khoảng 2.500 binh sĩ Mỹ sẽ tới Vùng lãnh thổ phía Bắc trước tiên để tập trận ", Bộ trưởng quốc phòng Úc David Johnston nói trong cuộc họp báo chung với người đồng cấp Mỹ Chuck Hagel ngày 11/8.

"Họ sẽ phối hợp với Úc. Họ sẽ làm những việc họ muốn, các hoạt động tập trận vốn quan trọng với họ. Chúng ta sẽ trợ giúp họ", ông Johnston nói thêm.

Ông Johnston cho biết thêm, khoảng 1.200 binh sĩ Mỹ hiện đã và đang luân chuyển hoạt động tại Darwin trong mùa khô hiện nay.

Về phần mình, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Hagel cho hay thỏa thuận với Úc sẽ nhấn mạnh chiến lược "tái cân bằng" của Mỹ sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Theo ông Hagel, Mỹ là một cường quốc Thái Bình Dương, với khoảng 200 tàu và 360.000 quân trong khu vực.

"Chúng tôi sẽ không đi đâu cả. Các quan hệ đối tác của chúng tôi ở đây, các cam kết hiệp ước của chúng tôi ở đây và những điều đó quan trọng với chúng tôi", Bộ trưởng Hagel nói.

"Mếch lòng" Trung Quốc

Ông chủ Lầu Năm Góc cho biết, các cuộc đối thoại vào hôm nay, mà giới phân tích nói là có thể mở đường cho sự tăng cường hợp tác quân sự giữa 2 đồng minh, sẽ giúp giới chức có cơ hội tìm kiếm "các cách thức tốt hơn mà chúng tôi có thể hợp tác".

"Chúng tôi sẽ thảo luận về một loạt các vấn đề. Chúng tôi sẽ tập trung vào an ninh hàng hải, các lực lượng đặc nhiệm, phòng thủ tên lửa và Afghanistan", ông Hagel cho biết.

Bộ trưởng Mỹ cho biết tình hình tại Ukraine cũng được thảo luận, cùng mối đe dọa từ nhóm phiến quân Nhà nước Hồi giáo tại Iraq, nơi Úc đã đề nghị trợ giúp Mỹ trong các sứ mệnh nhân đạo để giúp đỡ những người bị mắc kẹt do bạo lực.

Bates Gill, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Mỹ tại Đại học Sydney, cho hay các cuộc hội đàm hôm nay sẽ là một bước tiếp theo quan trọng trong "một cấp độ tiếp cận và hiện diện ngày càng gia tăng của quân đội Mỹ trên lãnh thổ Úc".

Ông Gill nói thêm rằng các tiến triển diễn ra chậm nhưng thận trọng kể từ khi Mỹ thông báo rằng các lính thủy đánh bộ có thể luân chuyển tại Darwin, một thỏa thuận vốn khiến Trung Quốc tức giận.

Thỏa thuận cũng gây lo ngại đối với một số quốc gia châu Á, vốn xem đó là một tuyên bố của Mỹ rằng nước này có ý định bảo vệ các lợi ích trong khu vực giữa lúc có lo ngại về lập trường ngày càng hung hăng của Bắc Kinh.