30 năm, đó là một khoảng thời gian không dài so với lịch sử của một vùng đất, nhưng với Công ty TNHH một thành viên Cao su Mang Yang là cả một chặng đường gầy dựng, phấn đấu để từng bước ổn định và phát triển như ngày hôm nay.

Ngày 6-2-1984, theo Quyết định số 10-QĐ/TCCB của Tổng cục trưởng Tổng cục Cao su Việt Nam (nay là Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam), Công ty TNHH một thành viên Cao su Mang Yang được thành lập, với nhiệm vụ chính là xây dựng vùng kinh tế mới, tạo việc làm cho người dân, phủ xanh đất trống đồi trọc và hình thành thế trận quốc phòng-an ninh tại địa phương.

Những ngày đầu gian khó
 

Thăm hệ thống xử lý nước thải tại Nhà máy Chế biến mủ Kdang. Ảnh: Tư liệu

Trong những ngày đầu mới thành lập, Công ty TNHH một thành viên Cao su Mang Yang gặp nhiều khó khăn, phần lớn là do hậu quả của chiến tranh để lại, hệ thống giao thông chủ yếu là đường mòn, thu nhập chính của người dân là làm nương rẫy, trồng trọt theo phương thức phát, đốt, chọc, trỉa; sản xuất mang tính tự cung tự cấp, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, năm 1984 là thời điểm đất nước bước vào công cuộc đổi mới, chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế quản lý tập trung, bao cấp sang nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tuy vậy, để có những mầm xanh trên vùng đất khó, những cán bộ và công nhân viên công ty lúc bấy giờ dẫn đầu là đồng chí Lê Khả Thinh-Phó Giám đốc Công ty Cao su Phước Hòa làm Trưởng đoàn cùng 18 cán bộ và 53 công nhân tiến về vùng đất hoang sơ này để đặt nền móng đầu tiên cho công ty. Để có mảnh đất đầu tiên ươm giống trồng cây, những cán bộ và công nhân viên bấy giờ vừa phải đối mặt với nắng lửa, mưa nguồn, gió xoáy xác xơ, cỏ đuôi chồn và cây dại dày đặc, vừa phải thực hiện tốt nhiệm vụ an ninh quốc phòng trên địa bàn, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Sau 10 năm (1994) bằng sự nỗ lực vượt khó, cùng với sự đoàn kết, quyết tâm của cán bộ, công nhân viên, công ty đã trồng được 3.278 ha cao su, đưa vào khai thác 370 ha, xây dựng được một xưởng chế biến mủ cà-rếp với công suất 500 kg/ca, tổng số cán bộ, công nhân viên có lúc lên đến 2.800 người, năng suất lao động bình quân 0,9 ha/lao động, bình quân tiền lương là 270.000 đồng/người/tháng. Tưởng rằng công ty sẽ từng bước đi lên, nhưng từ năm 1994 đến 2001, thời kỳ này đất nước bước vào giai đoạn đổi mới, phát triển, cộng với cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ các nước trong khu vực những năm 1997-1998 đã làm cho giá bán cao su sụt giảm, thị trường tiêu thụ khó khăn, cùng với đó ngành cao su bị ảnh hưởng nguồn viện trợ, hợp tác từ Liên Xô đã tác động đến công ty, dẫn đến công ty thiếu vốn đầu tư, tốc độ tăng trưởng quy mô chậm, có những năm không trồng mới được diện tích cao su nào. Công ty buộc phải chuyển vườn cây từ giai đoạn kiến thiết cơ bản sang kinh doanh, nhưng việc kinh doanh quy mô sản lượng chưa bền vững, cộng với việc nội bộ công ty không đoàn kết, dẫn đến công tác quản lý, điều hành bị sa sút, làm ảnh hưởng không nhỏ đến việc xây dựng và phát triển công ty.

Đến năm 2001, theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và PTNT sáp nhập Công ty Cao su Chư Sê II vào Công ty TNHH một thành viên Cao su Mang Yang, nâng tổng diện tích cao su lên 5.737 ha. Với sự chuyển hướng chiến lược này, công ty sắp xếp lại doanh nghiệp, đổi mới kinh doanh, phát triển sản xuất là tiền đề vững chắc cho những năm tiếp theo.

Vững bước đi lên
 

Ảnh: Đức Thụy

Giai đoạn từ năm 2002 đến nay, có thể nói là giai đoạn công ty có những bước phát triển nhanh, toàn diện và bền vững trên mọi lĩnh vực. Đó là khoảng thời gian, công ty mở rộng quy mô, tăng diện tích, tập trung đầu tư thâm canh, mở rộng ngành-nghề phục vụ cho sản xuất chính (trồng, khai thác, chế biến cao su), tập trung đào tạo cán bộ và công nhân lành nghề, mở rộng thị trường, đưa các tiến bộ khoa học-kỹ thuật vào sản xuất… Hiện công ty đang quản lý 8.000 ha, trong đó diện tích đang khai thác là 7.348,71 ha, sản lượng mủ cao su khai thác hàng năm khoảng 7.600 tấn quy khô. Tổng sản lượng của công ty tính từ năm 2009 đến 2013 đạt 34.427 tấn; sản lượng cao su tiêu thụ 35.474 tấn, đạt 100% kế hoạch Tập đoàn giao. Tổng doanh thu 2.071,811 tỷ đồng. Tổng lợi nhuận 534,754 tỷ đồng. Nộp ngân sách nhà nước 176 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty còn có 1 xí nghiệp sản xuất phân vi sinh công suất 12.000 tấn/năm và 1 nhà máy chế biến mủ cao su, gồm 3 dây chuyền chế biến: mủ tờ, mủ cốm, mủ đông tạp với tổng công suất lên đến 10.500 tấn/năm.

Về tổ chức, công ty hiện đang quản lý 6 nông trường, 8 phòng ban chuyên môn, 1 trung tâm y tế. Quy mô công ty ngày càng lớn mạnh với tổng số cán bộ, công nhân viên là 3.200 người. Hàng năm, công ty còn tuyển dụng hàng trăm lao động là đồng bào dân tộc thiểu số, nâng tổng số công nhân người dân tộc thiểu số hiện đang làm việc tại công ty là 1.047 người, chiếm 32,7%/tổng số lao động của toàn công ty. Cùng với sự lớn mạnh, trong những năm qua công ty còn đầu tư phát triển cao su sang Campuchia và tỉnh Kon Tum, gồm Công ty cổ phần Cao su Mang Yang-Rattanakiri và Công ty TNHH một thành viên Cao su Chư Mo Ray, với tổng diện tích đã trồng trên 10.000 ha. Nâng tổng diện tích cao su công ty đang quản lý trong, ngoài nước gần 18.000 ha.

Hơn nữa, để mở rộng phạm vi hoạt động, kinh doanh, công ty còn đầu tư vào 4 đơn vị liên doanh, liên kết gồm: Công ty cổ phần Cao su Hoàng Anh-Mang Yang, Công ty cổ phần Phát triển Khu Công nghiệp và Đô thị, Công ty cổ phần Cơ khí Cao su, Công ty cổ phần Thủy điện Phú Yên thuộc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam và xúc tiến hợp tác trồng cao su tại Campuchia. Tính riêng vốn đầu tư trong 5 năm qua là 241 tỷ đồng. Bên cạnh đó, công ty còn có đội ngũ lãnh đạo, cán bộ quản lý được đào tạo cơ bản về chuyên môn, chính trị, trong đó có 91 người có trình độ đại học và cao đẳng, 89 người có trình độ trung cấp.
 

Để đạt được những thành quả trên là do lãnh đạo công ty đã làm tốt công tác điều hành và phối hợp đồng bộ của từng cá nhân, từng phòng, ban, nông trường, tổ, đội, tạo cho công ty thành một khối thống nhất trong từng hành động; cùng với đó là sự đoàn kết trên dưới một lòng, đi sâu, sát, bám vườn cây, quản lý chặt chẽ lao động, nhằm khai thác và tận dụng đúng mức chất lượng vườn cây. Nhờ đó, sản lượng vườn cây ngày càng cao, chất lượng mủ tốt, vườn cây sạch đẹp thông thoáng. Hiện quy trình sản xuất mủ của công ty đạt tiêu chuẩn ISO 9001-2008, ISO 14000, chất lượng mủ đạt tiêu chuẩn quy định của Tập đoàn, sản phẩm mủ đạt danh hiệu Cúp vàng thương hiệu Việt năm 2009.

Để tạo thêm việc làm và thu nhập cho lao động, ngoài tiền lương, tiền thưởng vượt khoán hàng năm, công ty còn tạo điều kiện, đứng ra tín chấp vay vốn cho các hộ cán bộ-công nhân viên vay hơn 11 tỷ đồng để phát triển kinh tế gia đình, cải tạo vườn tạp, tăng gia sản xuất, chăn nuôi, xóa đói giảm nghèo. Bên cạnh đó, công ty còn làm tốt công tác xã hội, hỗ trợ hàng trăm tỷ đồng xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, đường liên thôn, xã, nhà rông văn hóa, nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết trong chương trình xóa đói giảm nghèo tại địa bàn 83 làng, của 17 xã-thị trấn thuộc 3 huyện: Đak Đoa, Mang Yang và Chư Sê… Năm 2013, dù là một năm khó khăn “kép” của ngành cao su vừa mất mùa vừa giá thấp, nhưng công ty vẫn dành quỹ phúc lợi đầu tư hơn 11 tỷ đồng làm 5,5 km đường giao thông nông thôn từ xã Trang (huyện Đak Đoa) sang xã Bar Măih (huyện Chư Sê), tạo thuận lợi cho địa phương phát triển kinh tế, góp phần vào việc hoàn thành xây dựng chương trình nông thôn mới…