Trong suốt chặng đường 55 năm xây dựng và phát triển, lực lượng Quản lý Thị trường (QLTT) Việt Nam nói chung và lực lượng QLTT tỉnh Gia Lai nói riêng đã đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội. Đặc biệt là công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, góp phần bình ổn thị trường, thúc đẩy sản xuất kinh doanh và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát

Khi mới thành lập (ngày 3-7-1957) tổ chức QLTT ở nước ta chưa có chức năng trực tiếp kiểm tra, kiểm soát và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật và kinh doanh thương mại trên thị trường. Nhiệm vụ của Ban QLTT Trung ương lúc bấy giờ chủ yếu giúp Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu chủ trương, chính sách QLTT, chống đầu cơ, tích trữ; chỉ đạo thực hiện các chủ trương, chính sách đó trong phạm vi toàn quốc. Trải qua 55 năm xây dựng và phát triển, mô hình tổ chức của lực lượng QLTT đã có nhiều thay đổi.
 

Trao Kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Quản lý Thị trường. Ảnh: L.L

Lực lượng QLTT hiện nay là lực lượng chuyên trách được tổ chức từ trung ương đến địa phương, có chức năng kiểm tra, kiểm soát thị trường, đấu tranh chống các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại ở thị trường trong nước và được quyền xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động thương mại. Lực lượng QLTT được tổ chức và xây dựng chính quy hơn, được trang bị sắc phục, biển hiệu, cấp hiệu và phù hiệu riêng, được sử dụng thẻ kiểm tra thị trường và cờ hiệu QLTT trong thực thi nhiệm vụ.

Cùng với sự trưởng thành của lực lượng QLTT Việt Nam, lực lượng QLTT tỉnh Gia Lai đã trải qua chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển mà tiền thân là Phòng QLTT trực thuộc Sở Thương nghiệp Gia Lai-Kon Tum. Ngày 11-9-2008, Ủy ban Nhân dân tỉnh ban hành Quyết định số 51/2008/QĐ-UBND quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, biên chế của Chi cục QLTT thuộc Sở Công thương. Đến nay, cơ cấu tổ chức của Chi cục gồm: 1 Chi cục trưởng, 2 Phó Chi cục trưởng, 3 phòng chuyên môn và 11 đội QLTT trực thuộc.
 

Công tác tổ chức xây dựng lực lượng cũng được các cấp lãnh đạo quan tâm, củng cố về mọi mặt như đào tạo, bồi dưỡng và bổ sung các điều kiện cần thiết và thực sự là lực lượng nòng cốt trong kiểm tra, kiểm soát thị trường, góp phần tích cực vào việc lập lại kỷ cương trên thị trường. Toàn lực lượng hiện có 63 đồng chí tốt nghiệp đại học; 49 đồng chí tốt nghiệp trung cấp (một số đang theo học đại học); 11 đồng chí tốt nghiệp cao cấp chính trị; 16 đồng chí tốt nghiệp trung cấp chính trị; 35 đồng chí qua lớp bồi dưỡng quản lý nhà nước ngạch chuyên viên; 37 đồng chí qua lớp tiền công vụ QLTT và hầu hết cán bộ, công chức được bồi dưỡng nghiệp vụ, chuyên môn. Lực lượng QLTT đã được bổ sung thêm một số trang-thiết bị gồm 14 xe ô tô và 8 xe mô tô cùng nhiều trang-thiết bị.

Xây dựng riêng một trụ sở làm việc của Chi cục và 10 trụ sở làm việc cho các đội QLTT hoạt động trên địa bàn huyện, thị xã. Hệ thống chính trị luôn được tăng cường củng cố và xây dựng ngày càng vững mạnh, Đảng bộ bộ phận, chi bộ Đảng, Công đoàn cơ sở, chi đoàn thanh niên đã được ngành cấp trên công nhận trong sạch vững mạnh trong nhiều năm liền…

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý đã được Chi cục thực hiện có hiệu quả như phần mềm hệ thống hóa quản lý các hộ kinh doanh, các doanh nghiệp, phần mềm kế toán. Hiện tại, Chi cục đã có 23 máy vi tính nối mạng internet cáp quang để tìm kiếm thông tin, lấy mẫu đối chứng hàng thật-hàng giả, khai thác nguồn cơ sở dữ liệu văn bản pháp luật của Chính phủ, của tỉnh, thực hiện gửi và nhận dữ liệu, văn bản với cơ quan cấp trên và các ngành có liên quan, nhanh chóng, kịp thời, chính xác và hiệu quả.

Hướng đến một thị trường lành mạnh

Với chức năng nhiệm vụ được giao và vì một thị trường lành mạnh, lãnh đạo QLTT qua các thời kỳ luôn bám sát vào chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tuân thủ sự chỉ đạo của tỉnh, của ngành và nắm chắc tình hình thực tế của địa phương để đề xuất chủ trương, biện pháp và xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu, chống buôn bán hàng giả, gian lận thương mại và các hoạt động kinh doanh trái phép khác trên địa bàn tỉnh.

Trong nhiều năm qua, lực lượng QLTT Gia Lai đã tập trung triển khai và động viên mọi sự nỗ lực, phấn đấu của toàn thể cán bộ, công chức để thực hiện nhiệm vụ được giao như: Làm tốt công tác tham mưu cho UBND tỉnh, Sở Thương mại-Du lịch (nay là Sở Công thương); lập kế hoạch và triển khai thực hiện và hoàn thành nhiệm vụ trên từng lĩnh vực công tác. Đối với công tác quản lý và kiểm tra đăng ký kinh doanh, Chi cục QLTT đã chỉ đạo các đội QLTT trực thuộc và các phòng chức năng hoàn thành sổ bộ quản lý theo từng địa bàn huyện, thị xã, thành phố. Riêng địa bàn TP. Pleiku quản lý theo từng xã, phường và đang thực hiện công tác quản lý theo từng đường phố. Do vậy việc kiểm tra thực hiện đăng ký kinh doanh và kinh doanh theo nội dung đã đăng ký được thực hiện có hiệu quả.

Việc kiểm tra, kiểm soát thị trường luôn được xác định là nhiệm vụ thường xuyên của lực lượng QLTT, nhằm đưa hoạt động kinh doanh từng bước đi vào khuôn khổ quy định của pháp luật, tạo sự công bằng cho các chủ thể tham gia hoạt động thương mại trên thị trường, ngăn chặn nạn buôn lậu, buôn bán hàng cấm, hàng nhập khẩu trái phép, ngăn chặn nạn sản xuất, mua bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng vi phạm kiểu dáng công nghiệp và các hành vi gian lận thương mại khác.

Tính từ năm 1991 đến cuối tháng 5-2012, lực lượng QLTT Gia Lai đã kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính 51.343 vụ. Tổng số tiền thu phạt nộp vào ngân sách nhà nước là 60.833.747.905 đồng. Trong đó, hàng hóa tịch thu chủ yếu là các mặt hàng nhập lậu, vận chuyển trái phép như: Thuốc lá điếu ngoại các loại (4.986.637 gói), gỗ các loại (2.786,043 m3), động vật hoang dã (4.586 kg), băng đĩa các loại (88.578 đĩa). Riêng lĩnh vực gian lận thương mại trong xăng dầu, lực lượng cũng đã tịch thu 30 chíp điện tử, 14 IC, 11 cột đo nhiên liệu điện tử, thu hồi 20 giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xăng dầu...

Trong thời gian đến, tình hình thị trường trong nước nói chung, Gia Lai nói riêng sẽ có nhiều thay đổi nhằm đáp ứng với yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Các loại hình kinh doanh sẽ được hình thành ngày càng nhiều, tạo cho thị trường hoạt động sôi nổi hơn với lượng hàng hóa lưu thông đa dạng và hết sức phong phú, nhưng cũng không kém phần phức tạp. Tình trạng buôn lậu khả năng sẽ giảm về số lượng (do có sự điều chỉnh các chính sách về thuế quan). Tuy nhiên, nạn buôn lậu, buôn bán hàng nhập khẩu trái phép sẽ diễn ra tinh vi hơn.

Tình trạng sản xuất, buôn bán hàng giả (đặc biệt là hàng giả về sở hữu trí tuệ) và các thủ đoạn gian lận thương mại tinh vi có chiều hướng ngày càng gia tăng. Tình hình dịch cúm gia cầm, dịch lở mồm long móng ở gia súc, chất lượng hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm... luôn ở trong tình trạng báo động. Thực trạng đó đòi hỏi các ngành, các cấp, nhất là lực lượng QLTT phải có những giải pháp để đấu tranh ngăn chặn kịp thời.

Để tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 11 của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, thời gian đến, Chi cục QLTT Gia Lai cần bám sát chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và sự chỉ đạo của tỉnh, của ngành cấp trên, tăng cường hơn nữa trách nhiệm của mình, làm tốt công tác thường trực của Ban Chỉ đạo 127 và tổ chức tốt mối quan hệ phối hợp hoạt động với các ngành. Quyết tâm xây dựng lực lượng QLTT theo yêu cầu chính quy, tổ chức chặt chẽ; học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, đoàn kết thống nhất ý chí và hành động, xây dựng và phát triển Chi cục là đơn vị vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao phó, nhằm góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của địa phương và góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu: “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”.

Nguyễn Văn Tấn
(Phó Giám đốc Sở Công Thương, Chi cục trưởng Chi cục QLTT Gia Lai)