Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Lê Sơn

Chiều 21/1, tại Trụ sở Chính phủ, Uỷ viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BCĐ 389), Trưởng Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ (BCĐ 138/CP) đã chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết hoạt động năm 2018, triển khai nhiệm vụ năm 2019 của hai Ban Chỉ đạo.

Tội phạm giảm, buôn lậu tăng

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo 138 của Chính phủ, năm 2018 công tác phòng, chống tội phạm đã được tập trung triển khai đồng bộ, quyết liệt, làm giảm 0,61% số vụ phạm pháp hình sự so với năm 2017. Tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm đạt 82,32% (cao hơn 1,9% so với cùng kỳ), tỉ lệ giải quyết và xử lý tin báo tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố đạt 90,2%, nhiều mặt công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra.

Theo đó, các cơ quan tố tụng đã điều tra, khám phá nhanh các vụ trọng án, các vụ án lớn, phức tạp về ma tuý, kinh tế, tham nhũng, công nghệ cao, được nhân dân ghi nhận, đánh giá cao. Công tác xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc được coi trọng, thu hút được đông đảo nhân dân tham gia.

Về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, các lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý 234.606 vụ vi phạm (tăng 4% so với cùng kỳ), thu nộp ngân sách Nhà nước 19.377 tỷ đồng (tăng 7,7%), khởi tố 1.446 vụ án, 1656 đối tượng (tăng 6%).

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã ban hành nhiều chương trình, kế hoạch hành động quyết liệt, cụ thể như chống buôn lậu, kinh doanh hàng giả là mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm chức năng, thuốc lá điếu, xì gà… Đồng thời, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách liên quan đến địa bàn hoạt động, trách nhiệm phối hợp giữa các lực lượng chức năng, các quy định liên quan đến kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan…

Những kết quả trên đã góp phần làm giảm tội phạm, tạo môi trường xã hội lành mạnh, cuộc sống bình yên cho nhân dân, tạo môi trường kinh doanh bình đẳng, phục vụ tốt cho nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.

Sớm khắc phục các tồn tại, hạn chế

Tuy nhiên, công tác phòng chống tội phạm và chống buôn lậu vẫn còn nhiều hạn chế. Đó là, công tác tham mưu, nắm và dự báo tình hình trong một số trường hợp còn bị động, chưa kịp thời, chưa sát với thực tiễn, đã để xảy ra một số vụ tụ tập đông người gây mất an ninh trật tự, nhiều loại tội phạm diễn biến phức tạp tại một số địa bàn.

Công tác chống buôn lậu tuy đã được tập trung chỉ đạo nhưng vẫn chưa tạo được chuyển biến căn bản, các vụ việc vi phạm vẫn là nhỏ, hầu hết việc xử lý chỉ dừng lại ở vận chuyển, mang vác thuê (mới xử lý phần ngọn), chưa triệt để phá được tận gốc nên tình hình vẫn diễn biến phức tạp.

Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém nêu trên là do chúng ta chưa huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào cuộc; người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền ở một số địa phương chưa quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo; chưa xây dựng được lực lượng nòng cốt, chưa sâu sát nắm bắt tình hình địa bàn, khu dân cư.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ lớn sau:

Quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm, có hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 138/CP, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Trên cơ sở đó, cần xác định lĩnh vực công tác này là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên của tất cả các bộ, ngành, địa phương. Đề cao trách nhiệm người đứng đầu, nếu trên địa bàn, lĩnh vực nào để xảy ra vụ việc nghiêm trọng, phức tạp, kéo dài về tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hoặc có cán bộ công chức dưới quyền tiêu cực, tham nhũng thì phải tổ chức kiểm điểm nghiêm túc trách nhiệm người đứng đầu, xem xét điều chuyển, bố trí công tác khác.

Ảnh: VGP/Lê Sơn

Chưa xử lý được trách nhiệm người đứng đầu

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực cũng thẳng thắn nêu lên việc chưa kỷ luật được người đứng đầu nào thời gian vừa qua.

“Chúng ta đã nói nhiều về trách nhiệm của người đứng đầu, nhưng thực tế chúng ta chưa thực hiện nghiêm quy định này. Sau nhiều vụ việc nghiêm trọng xảy ra ở các địa phương và ở cả cơ quan Trung ương nhưng người đứng đầu vẫn không bị xử lý kỷ luật, xem xét trách nhiệm. Tới đây, Chính phủ sẽ tăng cường kiểm tra, đánh giá và xem xét vấn đề này nhằm siết chặt kỷ luật kỷ cương đối với các cơ quan hành chính Nhà nước”, Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu.

Đồng thời làm tốt công tác dự báo, nắm tình hình, không để xảy ra bị động, bất ngờ trong công tác phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh trật tự. khi xảy ra các tình huống phức tạp về an ninh trật tự, cấp uỷ và chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và đoàn thể phải thực hiện xử lý theo phương châm “4 tại chỗ”.

Tăng cường thanh tra, kiểm tra công vụ, kiên quyết chặn đứng tình trạng “tham nhũng vặt” ở các cơ quan hành chính, không để người dân bức xúc, giảm sút niềm tin vào đội ngũ cán bộ, công chức. Hiện nay, Thanh tra Chính phủ đang được giao xây dựng văn bản liên quan đến vấn đề này. Tổ chức phòng chống tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại ngay chính lực lượng chức năng (Công an, Hải quan, Biên phòng,  Quản lý thị trường, Cảnh sát biển, Thuế…). Kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm, loại ra khỏi bộ máy những cán bộ công chức tha hóa, biến chất tiếp tay cho tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật khác. Đối với những người có biểu hiện thiếu tinh thần trách nhiệm, dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng thì phải điều chuyển và xử lý nghiêm theo quy định, bảo đảm nội bộ trong sạch, vững mạnh.

Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh: Cần làm tốt công tác phòng ngừa, công tác nghiệp vụ, điều tra cơ bản, tiếp nhận và xử lý tin báo tố giác tội phạm, kiến nghị khởi tố, kịp thời phát hiện các dấu hiệu tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật để có biện pháp ngăn chặn, xử lý hiệu quả.

Xác lập chuyên án “đánh” tận gốc đầu nậu buôn lậu

“Đối với tội phạm có tổ chức, mua bán người, xâm hại trẻ em, “tín dụng đen”, sử dụng công nghệ cao, buôn lậu các mặt hàng xăng dầu, hàng giả, phân bón, thuốc chữa bệnh, thực phẩm chức năng, các mặt hàng ảnh hưởng đến sức khoẻ nhân dân… Cần xác lập các chuyên án lớn, điều tra triệt phá tận gốc, đánh trúng đối tượng cầm đầu”, Phó Thủ tướng Thường trực nêu rõ.

Nhằm tuyên truyền có hiệu quả đến nhân dân trong công tác này, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng, phải tăng cường phổ biến pháp luật, thường xuyên gặp gỡ, đối thoại, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, nâng cao vai trò của các tổ chức đoàn thể, cơ quan báo chí, nhất là vai trò của người dân trong việc theo dõi, kiểm tra, giám sát hoạt động công vụ.

Đồng thời, tiếp tục rà soát, xây dựng mới hoặc sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật có liên quan đến công tác phòng chống tội phạm, chống buôn lậu, gian lận thương mại. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhưng cũng cần bảo đảm hiệu quả công tác quản lý nhà nước để phòng, chống buôn lậu, chống tiêu cực, tham nhũng, vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, tăng cường và mở rộng hợp tác quốc tế trong đấu tranh phòng chống tội phạm, chống buôn lậu.