Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng (giữa) tại cuộc họp báo kết thúc Hội nghị cấp cao ASEAN 17 và các hội nghị liên quan ngày 30/10.

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN 17 và các hội nghị liên quan, các nhà lãnh đạo đã tập trung trao đổi về 3 vấn đề chính, đó là xây dựng Cộng đồng ASEAN, quan hệ đối ngoại và vai trò trung tâm của ASEAN, phát triển bền vững và ứng phó với những thách thức toàn cầu. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo cũng trao đổi ý kiến về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Sau 3 ngày làm việc khẩn trương, Hội nghị ASEAN 17 và các hội nghị liên quan đã gặt hái được nhiều thành công, hiện thực hóa chủ đề tập trung triển khai suốt cả năm Việt Nam làm chủ tịch ASEAN 2010: “Hướng tới Cộng đồng ASEAN: Từ tầm nhìn đến hành động”.

Về xây dựng Cộng đồng ASEAN, các nhà lãnh đạo tái khẳng định quyết tâm đẩy mạnh các hành động cụ thể để hiện thực hoá mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Theo đó, các nhà lãnh đạo đã nhất trí tiến hành nhiều biện pháp đồng bộ để tạo ra sự chuyển biến thực sự trong việc thực hiện đúng tiến độ và hiệu quả các chương trình/kế hoạch xây dựng Cộng đồng, nhất là tăng cường cơ chế giám sát và đánh giá kết quả thực thi cũng như vận hành theo các quy định pháp lý của Hiến chương ASEAN. 

Thủ tướng Tấn Dũng, Chủ tịch ASEAN 2010, chụp ảnh cùng Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono, chủ tịch ASEAN 2011

Các đối tác tiếp tục khẳng định coi trọng quan hệ và mong muốn tăng cường hơn nữa hợp tác toàn diện với ASEAN, ủng hộ ASEAN xây dựng Cộng đồng và giữ vai trò trung tâm ở khu vực.

ASEAN sẽ tiếp tục tăng cường hiệu quả hoạt động của các cơ chế do ASEAN giữ vai trò chủ đạo như ASEAN+1, ASEAN+3, Cấp cao Đông Á (EAS), ARF và (ADMM+), nhằm tạo điều kiện cho các đối tác tham gia hợp tác sâu rộng và đóng góp tích cực vào việc xử lý các vấn đề quan trọng liên quan đến hoà bình, an ninh và phát triển ở khu vực.   

 

Các nhà lãnh đạo cũng quyết định mở rộng Cấp cao Đông Á để Nga và Hoa Kỳ tham gia trên cơ sở ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và tôn trọng các mục tiêu, nguyên tắc, thể thức và ưu tiên của Cấp cao Đông Á đã được thống nhất từ trước. Ngoại trưởng hai nước Nga và Mỹ đã tham dự Cấp cao Đông Á lần thứ 5 với tư cách là “khách mời đặc biệt của Chủ tịch Hội nghị” đại diện cho Tổng thống Nga và Mỹ để trao đổi về việc chuẩn bị cho hai nước này chính thức tham gia Cấp cao Đông Á vào năm 2011.

Ngoài ra các nhà lãnh đạo cũng đã trao đổi về một số vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm, như Myanmar, Triều Tiên và Biển Đông. Các nhà lãnh đạo đều hoan nghênh Myanmar chuẩn bị tốt cho cuộc tổng tuyển cử dự kiến sẽ được tổ chức vào ngày 7/11/2010. Trong khi đó, về vấn đề Biển Đông, các nhà lãnh đạo đều nhất trí duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông là nguyện vọng và lợi ích chung của ASEAN cũng như các nước trong và ngoài khu vực. Các nước liên quan đều khẳng định lại cam kết tăng cường đối thoại và hợp tác, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước LHQ về Luật biển năm 1982. Trong khi đó, các nhà lãnh đạo ASEAN tái khẳng định mong muốn trước sau như một đó là các bên liên quan ở bán đảo Triều Tiên giải quyết các vấn đề thông qua thương lượng vì hòa bình và ổn định lâu dài ở khu vực, ủng hộ Bán đảo Triều Tiên hòa bình, ổn định và không có vũ khí hạt nhân và kêu gọi Đàm phán 6 bên sớm được nối lại.

Như vậy những kết quả quan trọng đã đạt được trong gần một năm qua, nhất là trong việc triển khai Hiến chương ASEAN và Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN trên 3 trụ cột về chính trị - an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội, cũng như các chương trình và kế hoạch quan trọng khác, đã tạo những cơ sở vững chắc cho ASEAN tiếp tục phát triển, hướng tới mục tiêu đã đề ra. Trong khi đó, quan hệ đối ngoại của ASEAN đã có những bước phát triển mạnh mẽ và thực chất hơn; vai trò và vị thế quốc tế của Hiệp hội ngày càng được nâng cao. Đây là tiền đề quan trọng cho quan hệ đối ngoại của ASEAN tiếp tục phát triển trong thời gian tới, hỗ trợ đắc lực cho mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN, duy trì hoà bình và an ninh ở khu vực, góp phần thúc đẩy hình thành một cấu trúc khu vực trong tương lai.