Đối thủ hùng hậu và đa dạng hiếm có. Ngoài cựu Phó tổng thống Joe Biden 76 tuổi, cựu ứng viên Bernie Sanders 77 tuổi, còn có lượng nữ kỷ lục, có một thị trưởng đồng tính, và một luật sư tôn giáo. Chỉ chút gợn với Joe Biden, nhân vật nặng ký nhất đến lúc này. Quá nhiều chiến binh tranh nhau có thể khiến kẻ sống sót tan nát về uy tín.

Với đương kim tổng thống thì thôi rồi. Cay độc nhất có lẽ đến từ trang mạng The Atlantic với loạt dẫn chứng “phản ứng chống lại Donald Trump”. Bình luận dài hơn 5 trang khổ A4 tuôn ào ạt Trump rất khó hưởng lợi thậm chí với ba kỳ tích “tỷ lệ thất nghiệp thấp, thị trường chứng khoán mạnh mẽ, và tăng trưởng kinh tế đều đặn”. Ngay cả ở “vành đai gỉ sắt”, vùng công nghiệp từng suy thoái và vừa được vực dậy, cũng thiên vị phe Dân chủ qua các khảo sát dồn dập.

Vậy mà tổng thống cứ phơi phới một cách kỳ lạ. Đáp lại các tấn công vũ bão của địch thủ bằng loạt tìm hiểu dư luận, ông vui vẻ: “Kết quả thăm dò năm 2016 rất tệ nhưng tôi vẫn thắng”. Tổng thống không tin các cuộc khảo sát và “nhóm giúp việc cho tôi cũng không làm việc đó”. Rồi ông lạc quan: “Tôi dẫn trước với khoảng cách rất xa ở tất cả các bang. Thực ra thời điểm tôi có tỷ lệ ủng hộ cao nhất là hôm nay”.

Khó hiểu là niềm tin ấy toả lan hầu khắp phe Cộng hoà. Họ chơi kiểu nhu đạo Trung Hoa, không đối đầu trực diện. Những mạnh yếu địch-ta tại vài bang thành trì của Dân chủ được đo lường để làm điểm xuất phát. Nghiên cứu chia làm nhiều giai đoạn sao cho điều chỉnh tối ưu đạt đúng điểm rơi.

Họ còn tin “quy luật thép về kinh tế” sẽ phù hộ nếu chiều hướng không tệ đi cho đến cuối sang năm 2020. Lúc nọ lúc kia, cử tri có thể thấy “cái ông này đáng ghét” bởi những hành xử gai mắt. Nhưng khi cần chọn một tổng thống thực hành cho đất nước, họ có lẽ quay lại xem xét thành tựu vật chất một cách lý trí.

Lịch sử cho thấy đấy cũng là xu thế phổ biến khi một thủ lĩnh tái tranh cử. Còn đó logic nổi tiếng khắc trên tường làm việc của James Carville, cố vấn chiến dịch vận động giúp Bill Clinton chiếm ghế toà Bạch Ốc ngoạn mục: “Chỉ là vấn đề kinh tế, ngốc ạ”.