Theo sắc lệnh mới của Tổng thống Putin được Điện Kremlin công bố ngày 1/5, Nga sẽ cấp hộ chiếu cho một số nhóm công dân Ukraine trong vòng 3 tháng kể từ khi họ nộp hồ sơ xin cấp. Động thái này nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu Nga cho nhiều người Ukraine hơn so với sắc lệnh trước đó của Tổng thống Putin.

Sắc lệnh mới sẽ được áp dụng đối với những người sinh ra hoặc sống ở bán đảo Crimea trước tháng 3/2014, thời điểm vùng lãnh thổ cũ của Ukraine sáp nhập vào Nga, bất chấp họ mang quốc tịch Ukraine hay không có quốc tịch.

Theo sắc lệnh mới, việc đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu Nga cũng được áp dụng cho các đối tượng là người mang quốc tịch Ukraine hoặc không có quốc tịch từng sống tại các vùng ly khai của Ukraine trước đây nhưng nay đã chuyển tới Nga sinh sống theo diện tị nạn hoặc cư trú tạm thời. Các thành viên trong gia đình họ, bao gồm vợ chồng, con cái, cha mẹ, cũng được hưởng quy chế ưu đãi tương tự về cấp hộ chiếu Nga.

Ngoài ra, danh sách những người được Nga cho phép đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu còn bao gồm công dân của các nước như Afghanistan, Iraq, Yemen và Syri sinh ra trên lãnh thổ Nga. Các thành viên trong gia đình họ cũng nằm trong danh sách này.

Nếu nằm trong nhóm được hưởng quy chế mới theo sắc lệnh của Tổng thống Putin, những người nộp hồ sơ xin cấp hộ chiếu Nga sẽ được miễn một số yêu cầu so với quy định thông thường, chẳng hạn họ không bắt buộc phải sinh sống tại Nga trong một khoảng thời gian nhất định hay phải chứng minh nguồn thu nhập hợp pháp. Ngoài ra, quá trình xử lý hồ sơ xin cấp hộ chiếu với những đối tượng nằm trong nhóm ưu tiên không được kéo dài quá 3 tháng.

Tuy vậy, sắc lệnh của Tổng thống Putin cũng loại bỏ một số trường hợp như những cá nhân bị mắc những căn bệnh có khả năng gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng, hay những đối tượng có liên quan tới các tổ chức khủng bố.

Sắc lệnh gây tranh cãi

Sau một loạt động thái gây tranh cãi gần đây, sắc lệnh ngày 1/5 là kế hoạch tiếp nối của Tổng thống Putin trong việc tạo điều kiện cho người dân Ukraine có cơ hội nhận hộ chiếu Nga và trở thành công dân Nga.

Ngày 24/4, Tổng thống Putin ký sắc lệnh nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu cho người dân sinh sống ở khu vực ly khai tại miền đông Ukraine. Nga lý giải cho sự ra đời của sắc lệnh này là vì lý do nhân đạo, tuy nhiên Ukraine gọi đây là hành động “khiêu khích” của Moscow.

Vài ngày sau đó, Tổng thống Putin tiếp tục tuyên bố có thể đơn giản hóa thủ tục cấp hộ chiếu cho toàn bộ người dân Ukraine, bất chấp sự phản đối của Kiev.

Theo Tổng thống Putin, Nga không thể chấp nhận việc người dân sống tại các khu vực ly khai ở đông Ukraine mà không có bất kỳ quyền lợi gì. Ông Putin khẳng định Nga và Ukraine là hai nước anh em, do vậy việc người dân của hai nước có chung quốc tịch là điều bình thường.

Phản ứng về sắc lệnh mới nhất của Tổng thống Putin, Ganna Gopko, lãnh đạo ủy ban đối ngoại tại quốc hội Ukraine, ngày 1/5 cho rằng động thái này đã cho thấy ông Putin sẵn sàng thúc đẩy những nỗ lực nhằm chia rẽ Ukraine.

“Đây là sự can thiệp trắng trợn vào công việc nội bộ của Ukraine, đặc biệt trong giai đoạn chuyển giao quyền lực. Những động thái như vậy của Nga là nỗ lực nhằm leo thang căng thẳng”, ông Gopko nói với AFP.

Để thể hiện quyết tâm thực thi sắc lệnh của Tổng thống Putin, ngày 29/4, một trung tâm đã được mở tại thị trấn Novoshakhtinsk thuộc tỉnh Rostov, Nga để làm thủ tục cấp hộ chiếu cho người dân tại vùng ly khai Luhansk, đông Ukraine. Ngày 30/4, một trung tâm thứ hai được mở tại làng Pokrovskoye, vùng Neklinovsky thuộc tỉnh Rostov để thực hiện thủ tục hộ chiếu tương tự cho người dân ở vùng ly khai Donetsk.