Mùa khô năm nay đến muộn, cuối tháng 9 trời vẫn mưa rả rích, Quốc lộ 14 uằn mình cõng trên lưng những đoàn xe chở khách từ Tây nguyên về thành phố. Đoàn công tác học tập kinh nghiệm của BHXH tỉnh Gia Lai xuất phát từ rất sớm nhưng đến Thành Phố Hồ Chí Minh khi thành phố sắp lên đèn. Giờ cao điểm nên xe nhích từng đoạn, từng đoạn. Sau chặng đường dài hơn 500 km ai cũng cảm thấy thấm mệt.
 

Đoàn công tác học tập kinh nghiệm tại BHXH TP Hồ Chí Minh

Sáng ngày 20/9 chúng tôi bắt đầu chuyến công tác học tập kinh nghiệm bằng việc gặp gỡ các đồng nghiệp ở Thành phố Hồ Chí Minh, cảm nhận đầu tiên là không khí làm việc ở đây hết sức khẩn trương và nghiêm túc. Mới sáng mà khoảng sân trước cửa cơ quan BHXH đã chật cứng xe các loại. Người đến giao dịch phải lấy bảng kê, bốc số thứ tự như đi khám bệnh, tất cả các giao dịch đều được thực hiện tại Phòng 1 cửa (Phòng tiếp nhận và quản lý hồ sơ). Người đến giao dịch nhìn trong Bảng kê biết mình phải nộp những loại giấy tờ gì, chờ đến lượt gặp gỡ với giao dịch viên để trao đổi công việc, nếu đúng, đủ nhận giấy hẹn ra về, không đúng được hướng dẫn nhanh gọn. Được biết những đơn vị mới đăng ký tham gia BHXH lần đầu hoặc thay đối kế toán được BHXH thành phố, quận huyện tập huấn kỹ càng nên việc tiếp nhận hồ sơ ở phòng 1 cửa khá suôn sẻ.

Làm việc với BHXH qyận I, tiếp đoàn công tác của BHXH Gia lai là một nữ Giám đốc BHXH còn khá trẻ, tổng số cán bộ viên chức của BHXH quận 1 có 39 CBVC chủ yếu là nữ; hàng năm BHXH quận 1 thu hơn 1000 tỷ đồng. Một cán bộ ở Phòng Sổ thẻ đang nhận 700 hồ sơ xin nhập 2 sổ BHXH làm 1 vui vẻ cho biết do việc scan, chốt, nhập dữ liệu và trả sổ cho người chuyển đi nơi khác khá chậm, nên đa số người lao động khi chuyển đến cơ quan mới thường khai báo chưa có sổ để nhận thẻ BHYT, khi lấy được sổ mới đưa đến nộp cho đơn vị làm thủ tục nhập 2 sổ này lại. Theo quy định sau khi tiếp nhận, cán bộ BHXH phải nhập lại toàn bộ dữ liệu trong 2 sổ này và in thành sổ mới giao cho đơn vị sử dụng lao động, đồng thời lưu giữ 2 sổ cũ. Khi được hỏi về công tác thu 1 chị khác ở Phòng thu BHXH thành phố cho biết: được phân công thu 120 đầu mối với trên 17.000 lao động, mỗi tháng dành 25% quỹ thời gian để đến các đơn vị SDLĐ đôn đốc thu, đối chiếu quỹ lương, phát hiện số lao động chưa tham gia BHXH.

Với hơn 900 CBVC Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh là đơn vị có số thu cao nhất bình quân mỗi người thu 14,4 tỷ đồng/năm (số liệu năm 2010) để làm được điều đó BHXH Thành phố đã chuyên nghiệp hóa từng khâu bố trí cán bộ phù hợp với sở trường và năng lực vị trí công tác, chi trả chế độ làm việc ngoài giờ động viên CBVC. Đặc biệt là áp dụng thành công đề tài nghiên cứu cơ chế 1 cửa của Giám đốc BHXH thành phố Cao Văn Sang.

Đến Bến Tre thấy BHXH Bến Tre thu trên 43.150 người thuộc hộ cận nghèo. Đây là vấn đế được đoàn công tác hết sức quan tâm, làm sao mà Bến Tre vận động được nhiều đối tượng tham gia như vậy?. Hỏi ra mới biết ngoài 50% tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ ở Bến Tre Dự án Phát triển đồng bằng sông Cửu Long hỗ trợ 30%, ngân sách tỉnh bỏ thêm 10%, còn lại 10% người cận nghèo đóng. BHXH tỉnh tổ chức cấp trước, thu tiền sau, nếu không thu đủ lấy trong quỹ KCB người nghèo bù đắp. BHXH Long An có nguồn thu chủ yếu từ các Doanh nghiệp ngoài quốc doanh chưa hết tháng 9 đã thu 74%. Phó giám đốc BHXH tỉnh cho biết năm nay hoàn thành kế hoạch sớm, còn Giám đốc Sáu Thơ chia sẻ kinh nghiệm: Chúng tôi có 1 xe 15 chỗ ngồi buổi sáng chở cán bộ chuyên quản thu rải xuống các doanh nghiệp đôn đốc thu, chiều đón về, giữa BHXH tỉnh và Sở Lao động phối hợp chặt chẽ kiểm tra việc đăng ký tham gia BHXH, BHYT cho người lao động. Điều kiện để Doanh nghiệp được cấp giấy phép kinh doanh là có đăng ký tham gia BHXH cho người lao động. Các đơn vị chây ỳ nợ đọng sẽ nhận được giấy mời của UBND tỉnh đến giải thích vì sao nợ kéo dài, nhiều hồ sơ khởi kiện mai ra tòa, hôm nay đơn vị đến nộp, nhờ vậy mà số nợ tồn đọng rất ít. BHXH Long An còn có điển hình về mô hình tổ chức hoạt động tiếp nhận và giải quyết hồ sơ, ở đây việc giải quyết chế độ 1 lần, cấp thẻ BHYT, sổ BHXH được thực hiện trong ngày, thường trực ở phòng 1 cửa luôn có 1 người trong Ban Giám đốc để giải quyết công việc. Phó giám đốc Nguyễn Thanh Bình cho biết tuy vất vả nhưng người lao động rất hoan nghênh và có tác dụng hỗ trợ cho công tác thu. Trừ thành phố Hồ chí Minh là đơn vị lớn, con chim đầu đàn của ngành, 5 tỉnh còn lại đoàn làm việc cũng có số thu, chi sàn sàn như ở Gia Lai, mỗi nơi một thế mạnh, một cách làm riêng để hoàn thành kế hoạch nhưng đều có điểm chung là thái độ niềm nở, đón tiếp đoàn chân tình, nồng hậu và mến khách.

Mặc dù rất bận rộn nhưng lãnh đạo BHXH thành phố Hồ Chí Minh cũng dành nhiều thời gian tiếp đoàn, tạo điều kiện thuận lợi cho đoàn giao lưu học tập tại BH các quận và ở BH thành phố, cung cấp tài liệu, phổ biến kinh nghiệm và hứa sẵn sàng giúp đỡ khi các Phòng chuyên môn của BHXH tỉnh Gia Lai đến tìm hiểu chuyên sâu từng phần hành cụ thể. Ngoài việc trao đổi học hỏi đoàn còn được đồng nghiệp các tỉnh đưa đi du thuyền trên sông Tiền thăm 4 Cù lao: Long, Ly, Quy, Phượng, thăm khu di tích Đạo Dừa, thăm khu du lịch sinh thái Tây Đô, thăm nơi ở và ăn chơi của Công tử Bạc Liêu một thời oanh liệt, thăm đất mũi Cà Mau, mảnh đất tận cùng của Tổ quốc, hát giao lưu và nghe các nghệ sỹ của đoàn cải lương Cao Văn Lầu đờn ca tài tử ngọt ngào và sâu lắng.
 

Đoàn chụp ảnh lưu niệm tại trụ sở BHXH tỉnh Bạc Liêu

Chuyến đi công tác thật bổ ích, mỗi người trong đoàn có cách tiếp cận thực tế khác nhau và thu thập lượng thông tin khác nhau, nhưng điều chắc chắn những kinh nghiệm học được từ đồng nghiệp là vô cùng quý báu, nhiều người đang ấp ủ trong mình những ý tưởng cải cách, suy ngẫm về những cách làm tốt, những biện pháp hay áp dụng vào công việc mình đang làm, cơ quan mình đang quản lý để nâng cao hiệu quả giải quyết công việc và trong lòng mỗi người đều ghi đậm những tình cảm sâu sắc, nồng ấm, chân thành và mến khách của đồng nghiệp thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Miền Tây.