Người cao tuổi còn được gọi là người già, người cao niên, bậc cao niên…Theo quy định của Liên hợp quốc, người có độ tuổi trên 60 tuổi là người cao tuổi, Tổ chức Y tế thế giới lại lấy mốc tuổi 65 trở lên để xác định người cao tuổi. Ở Việt Nam, Bộ Luật lao động quy định nam giới trên 60 tuổi, nữ giới trên 55 tuổi là người cao tuổi; theo quy định của Luật Người cao tuổi (Luật số 39/2009/QH12 có hiệu lực từ ngày 01/7/2010), người cao tuổi là người từ 60 tuổi trở lên.

Theo một số tài liệu, ở cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX, tuổi thọ trung bình của người dân nước ta khoảng 35 đến 40 tuổi, nhưng từ khi đất nước được hoàn toàn độc lập, chúng ta bước vào thời kỳ quá độ tiến lên Chủ nghĩa xã hội, thời kỳ đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và khi khoa học, kỹ thuật phát triển mạnh mẽ đã tạo ra nhiều của cải, vật chất cho xã hội, con người không chỉ “ăn no, mặc ấm” mà đã tiến tới “ăn ngon, mặc đẹp” và những nhu cầu cao hơn về dinh dưỡng, chăm sóc y tế, bảo vệ sức khỏe, hưởng thụ văn hóa tinh thần…làm cho tuổi thọ trung bình của con người tăng lên (hiện nay ở nước ta tuổi thọ trung bình của người dân khoảng 70 đến 72 tuổi), tỷ lệ người cao tuổi trong dân số ngày càng tăng, trở thành một bộ phận lớn trong cơ cấu dân số và có tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống của mỗi người, mỗi gia đình, cộng đồng và xã hội. Tuổi thọ trung bình của con người là một trong những chỉ tiêu để đánh giá chất lượng cuộc sống, là một tiêu chí để tính chỉ số phát triển con người (HDI) của mỗi quốc gia và vì vậy, nâng cao tuổi thọ con người được coi là một thành tựu, một nhân tố quan trọng của sự phát triển.

Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề người cao tuổi không còn giới hạn riêng rẽ bởi mỗi quốc gia mà trở thành vấn đề chung của toàn cầu, khi cộng đồng quốc tế đã chỉ ra tiềm năng quý giá của người cao tuổi.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề người cao tuổi, Liên hợp quốc đã tổ chức Đại hội thế giới lần thứ nhất bàn về vấn đề người cao tuổi (tháng 10 năm 1982, tại Vienne – Thủ đô nước Áo). Đại hội đã đề cao vai trò người cao tuổi đối với sự phát triển và đưa ra chương trình hành động dài hạn về người cao tuổi. Bên cạnh sự cố gắng của từng quốc gia, các quốc gia và các tổ chức phi Chính phủ cần có sự hợp tác, thống nhất hành động vì người cao tuổi, vì sự tiến bộ chung của xã hội và của toàn nhân loại. Sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về người cao tuổi ngày càng được khẳng định và đến năm 1990, Đại Hội đồng Liên hợp quốc quyết định lấy ngày 01 tháng 10 hàng năm là ngày quốc tế người cao tuổi, nhằm ghi nhận công lao, sự đóng góp của người cao tuổi đối với từng gia đình, cộng đồng và sự phát triển xã hội.

Từ đó đến nay, ngày Quốc tế người cao tuổi (01 tháng 10 hằng năm) được tổ chức hầu hết ở các quốc gia, đã ngày càng khẳng định tiềm năng của người cao tuổi là cơ sở vững chắc cho sự phát triển, các kỹ năng, kinh nghiệm và trí tuệ ngày càng tăng của người cao tuổi không chỉ giúp họ có cuộc sống tốt hơn mà còn tham gia tích cực vào việc nâng cao chất lượng cuộc sống của cộng đồng xã hội.

Hưởng ứng ngày quốc tế người cao tuổi, ngày 01 tháng 10 năm 1991 Chủ tịch Hội đồng Nhà nước đã kêu gọi đồng bào cả nước, các tổ chức chính trị, xã hội, tổ chức quần chúng nhiệt liệt hưởng ứng quyết định của Ðại hội đồng Liên hiệp quốc về người cao tuổi, trong đó nhấn mạnh “Chăm sóc và phát huy người cao tuổi là một chính sách rất quan trọng và nhất quán của Ðảng, Nhà nước ta”. Tháng 9 năm 1992 Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) ra Chỉ thị số 332/HĐBT ngày 19/9/1992 về việc tổ chức ngày Quốc tế người cao tuổi, trong đó xác định: “Ngày Quốc tế người cao tuổi cần được tổ chức tốt, có sự chỉ đạo cụ thể của các cơ quan nhà nước, các đoàn thể nhân dân, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Ðảng”.

Từ năm 1995, Hội người cao tuổi Việt Nam được thành lập, ngày Quốc tế người cao tuổi ngày càng được tổ chức rộng rãi ở các địa phương trên toàn quốc với nhiều nội dung phong phú và thiết thực. Đến năm 2000, Ủy ban thường vụ Quốc hội khóa X đã ban hành Pháp lệnh Người cao tuổi (Pháp lệnh số 23/2000/UBTVQH10) quy định cụ thể trách nhiệm trong việc phụng dưỡng, chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi; Nghị quyết Ðại hội X của Ðảng tiếp tục khẳng định: “Ðối với người cao tuổi là chăm sóc sức khoẻ, tạo điều kiện để hưởng thụ văn hóa, được thông tin, sống vui, sống khoẻ, sống hạnh phúc”. Ngày 23/11/2009 Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 6 đã thông qua Luật Người cao tuổi (có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2010) đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Ðảng, Nhà nước về lớp người cao tuổi nước ta. Với uy tín cao, sự mẫu mực về phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống, cùng vốn trí thức, kinh nghiệm, kỹ năng lao động, nghiệp vụ phong phú, đa dạng của mình, người cao tuổi thật sự là một bộ phận hợp thành nguồn lực nội sinh quý giá của dân tộc. Luật Người cao tuổi Việt Nam quy định cụ thể quyền và nghĩa vụ của người cao tuổi; trách nhiệm của gia đình, Nhà nước và xã hội trong việc phụng dưỡng, chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi và Hội người cao tuổi Việt Nam; ngày 06 tháng 6 hằng năm là ngày Người cao tuổi Việt Nam; người thọ 100 tuổi được Chủ tịch nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam chúc thọ và tặng quà; người thọ 90 tuổi được Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chúc thọ và tặng quà; Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn phối hợp với Hội người cao tuổi tại địa phương, gia đình của người cao tuổi tổ chức mừng thọ người cao tuổi ở tuổi 70, 75, 80, 85, 90, 95 và 100 tuổi trở lên vào trong các ngày: Ngày Người cao tuổi Việt Nam, Ngày Quốc tế người cao tuổi, Tết Nguyên đán, Sinh nhật của người cao tuổi.

Kỷ niệm ngày Quốc tế người cao tuổi năm nay (ngày 01-10-2010) trùng với dịp Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long – Hà Nội, một sự kiện trọng đại của đất nước, của dân tộc Việt Nam, chúng ta hãy tạo mọi điều kiện để người cao tuổi nâng cao chất lượng phong trào thi đua: “Tuổi cao, gương sáng, hiến công hiến kế vì quê hương đất nước”; Các cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể nhân dân, các tổ chức xã hội và gia đình tạo điều kiện để người cao tuổi phát huy trí tuệ, phẩm chất tốt đẹp, tiềm năng, kinh nghiệm sống của người cao tuổi, góp phần xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh ở khu dân cư xứng đáng với 18 chữ vàng mà Ban chấp hành Trung ương Ðảng tặng bức trướng cho Ban chấp hành Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.