Nhằm đáp ứng sự vận động theo nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, các công ty nhà nước, công ty thuộc các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội trong thời gian qua đã chuyển đổi thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành thì nay tiếp tục thực hiện sắp xếp lại theo phương án cổ phần hoá, giao, bán hoặc chuyển thành công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, chuyển thành đơn vị sự nghiệp, giải thể, phá sản, thành lập lại đơn vị thuộc sở hữu tư nhân... Với đặc điểm này, cơ quan Bảo hiểm xã hội cũng cần chú ý đến công tác thu bảo hiểm xã hội (BHXH) cho người lao động.

Trước hết cần phân biệt từng loại hình doanh nghiệp mà tiếp nhận thủ tục hồ sơ đăng ký tham gia BHXH đúng quy định. Đặc biệt những đơn vị ngoài quốc doanh chỉ cần hồ sơ: Bản sao Quyết định thành lập hoặc Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc Giấy phép hoạt động đối với người sử dụng lao động. Hợp đồng lao động đối với người sử dụng lao động là cá nhân thuê mướn, sử dụng lao động và 01 bản sao giấy khai sinh của người lao động; 03 Tờ khai theo mẫu số 01- TBH; 01 Danh sách lao động tham gia BHXH, BHYT, BHTN theo mẫu số 02a-TBH. Như vậy không yêu cầu phải có xác nhận bảng lương của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

Các đơn vị BHXH huyện, thị xã, thành phố cũng cần chú ý khi thu BHXH đối với những trường hợp người lao động nghỉ việc, dôi dư ở những đơn vị khi sắp xếp, chuyển đổi mô hình hoạt động, cụ thể:

Người lao động nghỉ việc theo Nghị định số 41/2002/NĐ-CP ngày 11 tháng 9 năm 2002 của Chính phủ có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, còn thiếu tối đa 5 năm thì đủ tuổi nghỉ hưu và đang tự đóng tiếp bảo hiểm xã hội hằng tháng theo quy định tại khoản 7 Điều 58 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP thì mức đóng hằng tháng của người lao động từ tháng 01 năm 2007 đến tháng 12 năm 2009 là 16% và từ tháng 01 năm 2010 đến tháng 12 năm 2011 là 18% trên mức lương tháng trước khi nghỉ việc cho đến khi đủ 60 tuổi đối với nam, 55 tuổi đối với nữ để hưởng chế độ hưu trí.

Người lao động đang công tác đóng BHXH theo Nghị định số 152/2006/NĐ-CP đã đủ tuổi đời để hưởng chế độ hưu trí song thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn thiếu tối đa không quá 6 tháng, thì người lao động được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu với mức đóng hằng tháng bằng mức đóng quy định tại điểm a khoản 3 Điều 42 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP theo mức tiền lương, tiền công trước khi nghỉ việc để hưởng chế độ hưu trí.

Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 15 năm nếu còn thiếu tối đa không quá 6 tháng (kể cả người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội) mà bị chết, nếu có thân nhân đủ điều kiện hưởng chế độ tuất hằng tháng, thì thân nhân được đóng tiếp một lần cho số tháng còn thiếu với mức đóng hằng tháng bằng mức đóng quy định tại điểm a khoản 3 Điều 42 Nghị định số 152/2006/NĐ-CP theo mức tiền lương, tiền công tháng trước khi người lao động chết (hoặc trước khi nghỉ việc đối với người lao động đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội) để được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng.

Người lao động dôi dư khi sắp xếp lại công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu theo Nghị định số 91/2010/NĐ- CP ngày 20/08/2010 của Chính phủ nếu đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 50 của Luật Bảo hiểm xã hội nhưng còn thiếu thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối đa 06 tháng để hưởng lương hưu thì được Nhà nước đóng một lần cho số tháng còn thiếu với mức đóng bằng tổng mức đóng hàng tháng của người lao động và người sử dụng lao động theo mức tiền lương, tiền công tháng trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất để giải quyết chế độ hưu trí.