Trước đây, do giá viện phí thấp nên nhiều người có suy nghĩ chẳng cần tham gia bảo hiểm y tế (BHYT), có bệnh đến khám dịch vụ vài ba trăm nghìn đồng là xong. Vậy nhưng từ giữa năm nay, hầu hết các BV đã áp dụng giá viện phí mới với mức tăng lớn khiến nhiều người bệnh không có thẻ BHYT rơi vào cảnh điêu đứng.
 

Tham gia BHYT sẽ giúp giảm gánh nặng viện phí cho người bệnh

Đi viện mới biết sợ!

Khoa Hồi sức tích cực - BV Bệnh nhiệt đới Trung ương là nơi tập trung nhiều bệnh nhân nặng, phải điều trị dài ngày. Có người bệnh nhập viện vì bị liên cầu khuẩn, có trường hợp bị viêm phổi, viêm não…, trong đó số bệnh nhân đến từ các tỉnh lân cận Hà Nội chiếm đa số và không ít trong số họ không có thẻ BHYT. Đã bệnh nặng thì phải dùng thuốc, phương tiện đắt tiền, vì thế mà số tiền điều trị của các bệnh nhân ở đây có thể lên đến hàng chục triệu đồng.

Bác sĩ Nguyễn Thành Lê, Khoa Điều trị tích cực - BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, người nào bệnh nhẹ cũng phải mất tới 20-30 triệu đồng cho một đợt điều trị, còn bệnh nặng thì lên đến hàng trăm triệu đồng. Chỉ tính riêng tiền thuốc có trường hợp một ngày đã hết 10 triệu đồng, cứ thế nhân với số ngày nằm viện, không ít trường hợp trốn viện, bỏ điều trị giữa chừng vì hoàn cảnh kinh tế gia đình cạn kiệt.

Điều đáng buồn là nếu như những bệnh nhân này có BHYT, chi phí điều trị tối thiểu cũng giảm được 80% và đương nhiên họ sẽ không phải rơi vào cảnh… chấp nhận xin về để chết chỉ vì không đủ tiền điều trị. Bác sĩ Lê chia sẻ, thường chỉ khi đến BV, người bệnh, đặc biệt là các bệnh nhân nặng mới thấm thía, mới biết đến giá trị của thẻ BHYT, rằng chỉ cần bỏ ra vài trăm nghìn đồng tham gia BHYT nhưng khi đến BV có thể được hỗ trợ đến cả trăm triệu đồng.

Trường hợp gia đình chị Phương, một bệnh nhân nặng đang điều trị viêm màng não mủ tại khoa là một ví dụ. Trước nay vốn khỏe mạnh, gia đình cũng không nằm trong diện phải bắt buộc tham gia hay được BHYT hỗ trợ toàn bộ nên chị chẳng bao giờ để ý đến chuyện phải mua BHYT phòng thân. Bỗng dưng phải vào nằm viện cấp cứu, chưa đầy 10 ngày đã phải bỏ tiền túi thanh toán khoản viện phí lên đến gần 20 triệu đồng, chị Phương thở dài: “Tôi nào có ngờ…”.

Thống kê từ Bộ Y tế cho biết, hiện cả nước có 64% dân số tham gia BHYT, trong số 36% còn lại chưa tham gia BHYT thì tập trung chủ yếu vào các đối tượng tham gia BHYT tự nguyện. Dù nhà nước đã có rất nhiều chính sách hỗ trợ như nâng mức trợ cấp tham gia BHYT cho người cận nghèo, cho các hộ làm nông-lâm-ngư nghiệp… song tỷ lệ tham gia tăng rất chậm.

Rút ngắn lộ trình BHYT toàn dân

Tại “Diễn đàn cấp cao về BHYT toàn dân” nằm trong khuôn khổ hội nghị của Tổ chức Y tế Thế giới khu vực Tây Thái Bình Dương lần thứ 63 đang diễn ra tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến - đồng chủ trì hội nghị đã nhấn mạnh, việc Việt Nam điều chỉnh giá dịch vụ y tế sẽ góp phần thúc đẩy tỷ lệ tham gia BHYT tăng nhanh. Khi số người tham gia BHYT nhiều hơn và dần tiến tới độ bao phủ BHYT toàn dân thì viện phí tăng không những không trở thành gánh nặng mà còn mang lại nhiều quyền lợi hơn cho người bệnh.

Tính đến thời điểm này, cả nước đã có hơn 50 tỉnh/thành phố thông qua chính sách viện phí mới, 100% các BV trung ương trực thuộc Bộ Y tế và các Bộ ngành sẽ đều thực hiện viện phí mới từ tháng 10-2012, với hơn 400 dịch vụ y tế được điều chỉnh giá. Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng, sau sự kiện này, số người bệnh không có thẻ BHYT sẽ chịu thiệt thòi lớn do giá viện phí tăng cao và muốn giảm bớt gánh nặng thì buộc họ phải tham gia BHYT.

Việt Nam đề ra mục tiêu đến năm 2015 có trên 70% dân số tham gia BHYT, con số này đến năm 2020 là trên 80% và tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân trong tương lai càng ngắn càng tốt. Theo TS Shin Young-Soo, Giám đốc WHO khu vực Tây Thái Bình Dương, BHYT toàn dân là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính phủ các nước để ngành y tế phát triển về dài hạn.

Bên cạnh đó, vấn đề tài chính cho y tế, việc xây dựng cơ sở hạ tầng, đội ngũ cán bộ cũng rất cần thiết. Mỗi nước cần có thách thức riêng phù hợp với bối cảnh kinh tế xã hội của mình. Hiện tại, Việt Nam chi 7% GDP cho y tế, Chính phủ cũng huy động nhiều nguồn lực cho tài chính y tế, tuy nhiên phải khẳng định rằng nhiều tiền chi cho y tế vẫn từ túi người bệnh. Đó là một thực trạng cần cải thiện. WHO cam kết sẽ hỗ trợ tài chính để những nước đang phát triển có thể đạt được tỷ lệ BHYT toàn dân cao hơn.

Cũng trong khuôn khổ hội nghị này, đại diện ngành y tế của Hàn Quốc, Nhật Bản và một số nước khác đã chia sẻ kinh nghiệm về hệ thống thông tin phát triển và thiết kế thể chế vững chắc nhằm tiến tới BHYT toàn dân. Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến hy vọng, việc tiếp thu kinh nghiệm từ các quốc gia này sẽ giúp Việt Nam rút ngắn được thời gian tiến tới BHYT toàn dân.