Việc ký hợp đồng lao động là một trong những yếu tố quan trọng trong quan hệ lao động. Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Những thỏa thuận này phải theo quy định của Bộ luật Lao động của Nhà nước ta.

Có thể nói Hợp đồng lao động có nhiều ý nghĩa, như: Tạo mối ràng buộc giữa người sử dụng lao động và người lao động. Công việc sẽ ràng buộc người lao động với đơn vị một khoảng thời gian theo hợp đồng, không thể tự ý bỏ việc giữa chừng. Đơn vị sử dụng lao động đối xử người lao động một cách công bằng, thực hiện đầy đủ và đúng những quyền lợi được hưởng của người lao động. Giá trị của Hợp đồng lao động cũng mang lại lợi ích và đảm bảo an toàn cho cả đôi bên: Đơn vị sử dụng lao động thu hút nhiều nhân viên, lao động giỏi sẽ dẫn đến đơn vị được ổn định và không ngừng phát triển. Chính từ sự ổn định, phát triển đó đã tác động người lao động gắn bó lâu dài với đơn vị, tay nghề không ngừng nâng cao và đời sống được nâng lên. Hợp đồng lao động là căn cứ để thực hiện trong trường hợp sáp nhập, phân chia doanh nghiệp, chuyển quyền sở hữu, quyền quản lý hoặc quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp thì người sử dụng lao động kế tiếp phải chịu trách nhiệm tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động với người lao động cho tới khi hai bên thoả thuận sửa đổi, chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giao kết hợp đồng lao động mới. Một ý nghĩa nữa không thể thiếu đó là những căn cứ pháp lý để giải quyết khi có tranh chấp trong quan hệ lao động.

Chung là vậy, còn đối với chuyên quản thu bảo hiểm xã hội (BHXH) xem đây là một trong những căn cứ để thực hiện công tác quản lý thu. Trước hết yêu cầu người sử dụng lao động phải thực hiện ký hợp đồng lao động với người lao động đúng mẫu quy định tại Thông tư số 21/TT – BLĐTBXH ngày 22/ 9/2003 của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội. Hợp đồng lao động phải có những nội dung chủ yếu: công việc phải làm, thời giờ làm việc, thời giờ nghỉ ngơi, tiền lương, địa điểm làm việc, thời hạn hợp đồng, điều kiện về an toàn lao động, vệ sinh lao động và bảo hiểm xã hội đối với người lao động.

Trên cơ sở những thỏa thuận đó để xác định từng nội dung có liên quan đến quy định thu BHXH hoặc giải quyết chế độ BHXH. Điển hình như: Xem ngày quyết hợp đồng và thời gian hợp đồng 3 tháng, 6 tháng, 1 năm hoặc 36 tháng hay không xác định thời hạn để tính mốc thời gian đóng BHXH, BHYT và xác định người lao động này có tham gia bảo hiểm thât nghiệp hay không. Công việc, chức danh, chức vụ ghi trong hợp đồng là căn cứ để ghi Sổ BHXH cho đúng hoặc xem xét thuộc loại công việc nặng nhọc, độc hại để giải quyết chế độ BHXH khi phát sinh. Đây cũng là căn cứ để xếp lương, trả phụ cấp theo đúng quy định của Nhà nước. Xem mức lương ghi trong hợp đồng là căn cứ để tính số thu BHXH,BHYT,BHTN hoặc xác định người sử dụng lao động có trả tiền công đúng với công việc đã hợp đồng và có phù hợp chức năng hoạt động của đơn vị. Ví dụ như: Người lao động giao kết hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng đến 36 tháng với cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp của Nhà nước thì đóng BHXH, BHYT, BHTN căn cứ tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng lao động. Tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng lao động phụ thuộc vào chế độ tiền lương mà cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp đó thực hiện đối với người lao động, không thấp hơn mức lương tối thiểu chung tại thời điểm đóng. Người lao động thực hiện chế độ tiền lương do đơn vị công ty cổ phần hạch toán độc lập quyết định thì tiền lương, tiền công tháng đóng BHXH,BHYT bắt buộc, BHTN là mức tiền lương, tiền công ghi trên hợp đồng lao động, không thấp hơn mức tiền lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng.