Khắc phục khó khăn, vướng mắc trong công tác mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư, thiết bị y tế, thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn. Giờ đây, trách nhiệm là của người đứng đầu các đơn vị trong việc bảo đảm đủ thuốc, thiết bị, vật tư y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh.

Các chuyên gia Khoa Phẫu thuật Hàm mặt-Tạo hình-Thẩm mỹ (Bệnh viện Hữu nghị Việt Ðức) thực hiện một ca mổ kỹ thuật cao. (Ảnh THÁI NGỌC)

Bộ Y tế cho biết, để khắc phục khó khăn, vướng mắc trong công tác mua sắm, đấu thầu và tình trạng thiếu thuốc, thiết bị, vật tư y tế, thời gian qua, các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hướng dẫn được ban hành như: Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15; Luật Ðấu thầu số 22/2023/QH15, Nghị định số 24/2024/NÐ-CP ngày 27/02/2024. Bộ Kế hoạch và Ðầu tư, Bộ Y tế cũng đã kịp thời ban hành các thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Ðấu thầu.

Riêng Bộ Y tế đã ban hành bốn thông tư liên quan: Thông tư số 03/2024/TT-BYT ngày 16/4/2024 về việc ban hành danh mục thuốc có ít nhất ba hãng trong nước sản xuất trên dây chuyền sản xuất thuốc đáp ứng nguyên tắc, tiêu chuẩn EU-GMP hoặc tương đương EU-GMP và đáp ứng tiêu chí kỹ thuật theo quy định của Bộ Y tế và về chất lượng, giá, khả năng cung cấp; Thông tư số 04/2024/TT-BYT ngày 20/4/2024 quy định danh mục mua sắm tập trung quốc gia đối với thuốc;

Thông tư số 05/2024/TT-BYT ngày 15/5/2024 quy định danh mục thuốc, thiết bị y tế, vật tư xét nghiệm được áp dụng hình thức đàm phán giá và quy trình, thủ tục lựa chọn nhà thầu đối với các gói thầu áp dụng hình thức đàm phán giá; Thông tư số 07/2024/TT-BYT ngày 17/5/2024 quy định về đấu thầu thuốc tại cơ sở y tế công lập.

Bộ Y tế cũng đã tổ chức hai hội nghị phổ biến Luật Ðấu thầu, Nghị định số 24/2024/NÐ-CP của Chính phủ và các thông tư liên quan cho đại diện Sở y tế các tỉnh, thành phố, lãnh đạo phụ trách trực tiếp và cán bộ phụ trách mua sắm, đấu thầu của các cơ sở y tế... Tại đây, đại diện các đơn vị liên quan trực tiếp giải đáp những nội dung còn băn khoăn, chưa rõ... nhằm giải quyết hết các vướng mắc trong quá trình đấu thầu, mua sắm thuốc, thiết bị, vật tư y tế.

Mới đây, Bộ Y tế có văn bản gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố về việc bảo đảm thuốc, thiết bị, vật tư y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh. Văn bản khẳng định, các quy định của pháp luật về đấu thầu đối với thuốc, thiết bị, vật tư y tế đã được ban hành kịp thời, đầy đủ, thống nhất và đồng bộ.

Do vậy, Bộ Y tế đề nghị lãnh đạo các tỉnh, thành phố chỉ đạo người đứng đầu các cơ sở y tế thuộc phạm vi quản lý thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người có thẩm quyền, trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu trong hoạt động lựa chọn nhà thầu, bảo đảm đủ thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan khác phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh; đồng thời đẩy mạnh và quản lý chặt chẽ việc tổ chức mua sắm, đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh lãng phí; chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan tại các cơ sở y tế thuộc quyền quản lý.

Trong văn bản trả lời kiến nghị của cử tri về việc giải quyết tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại các bệnh viện, Bộ trưởng Y tế Ðào Hồng Lan cho biết, tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế chỉ xảy ra cục bộ do vẫn tồn tại một số nguyên nhân khách quan, chủ quan; việc thiếu nguồn cung ứng thuốc chủ yếu xảy ra ở nhóm thuốc rất hiếm...

Các văn bản mới được ban hành đã cơ bản tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của từng chủ thể; tạo điều kiện cho các bệnh viện chủ động, linh hoạt trong việc mua thuốc, thiết bị y tế phục vụ công tác khám, chữa bệnh; bước đầu khắc phục được tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế.

Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ tích cực phối hợp với các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện tối đa cho các đơn vị, địa phương trong việc đấu thầu, mua sắm trên cơ sở tuân thủ quy định của pháp luật; trong đó, trọng tâm là chủ trì, đầu mối báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược theo hướng đơn giản hóa thủ tục cấp Giấy lưu hành thuốc, nhằm cải cách tối đa thủ tục hành chính; đẩy nhanh tiến độ thẩm định và cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc, nguyên liệu làm thuốc, thiết bị y tế; xây dựng cơ chế, phương án thực hiện bảo đảm nguồn cung các loại thuốc hiếm...

Ngoài ra, còn có tâm lý e ngại, sợ sai, sợ chịu trách nhiệm ở một số cá nhân, đơn vị và địa phương trong quá trình thực hiện nhiệm vụ dẫn đến tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế ở một số cơ sở y tế. Ðể tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư, Thủ tướng Chính phủ chỉ thị các bộ, ngành liên quan: Hoàn thiện, ban hành các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Ðấu thầu; cắt giảm tối đa thủ tục rườm rà gây khó khăn cho mua sắm thuốc, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý kiến nghị, xử lý vi phạm; tập huấn, nâng cao năng lực cho tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động đấu thầu…

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu người đứng đầu các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh thực hiện đầy đủ trách nhiệm của người có thẩm quyền (đối với trường hợp được phân cấp), trách nhiệm của chủ đầu tư, bên mời thầu trong hoạt động lựa chọn nhà thầu, bảo đảm đủ thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan khác phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh; đẩy mạnh và quản lý chặt chẽ việc tổ chức mua sắm, đấu thầu, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, tránh lãng phí; chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế và các dịch vụ liên quan tại các cơ sở y tế thuộc quyền quản lý.