Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế (BHYT), để chăm sóc sức khỏe, không vì mục tiêu lợi nhuận và do Nhà nước tổ chức thực hiện, trong đó, BHYT hộ gia đình được xem là giải pháp quan trọng để tiến tới BHYT toàn dân. Người tham gia BHYT hộ gia đình là toàn bộ những người cùng đăng ký thường trú hoặc tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp theo quy định của pháp luật về cư trú (khoản 2 Điều 37 Luật Cư trú năm 2020); chức sắc, chức việc, nhà tu hành, người trong cơ sở Bảo trợ xã hội (không bao gồm những người đã được Ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng hoặc đã được người sử dụng lao động hoặc cơ quan Bảo hiểm xã hội đóng BHYT). Vậy, khi tham gia BHYT hộ gia đình, người dân được hưởng những quyền lợi gì?

Thứ nhất: Khi tham gia BHYT, người tham gia được cơ quan Bảo hiểm xã hội (BHXH) cấp thẻ BHYT; được lựa chọn cơ sở khám, chữa bệnh (KCB) để đăng ký KCB ban đầu phù hợp với nơi làm việc, nơi cư trú và khả năng của cơ sở KCB; được đổi nơi KCB ban đầu vào đầu mỗi quý; được quỹ BHYT chi trả chi phí KCB trong phạm vi và mức hưởng theo quy định của Luật BHYT; được chuyển tuyến KCB theo quy định; được giải thích, cung cấp thông tin về BHYT; được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về BHYT.

Thứ hai: Khi ốm đau, rủi ro tai nạn phải đi KCB, người tham gia BHYT được quỹ BHYT chi trả, cụ thể: 100% chi phí KCB tại tuyến xã; 100% chi phí của một lần KCB thấp hơn 15% mức lương cơ sở (từ ngày 01/7/2023tương đương với 270.000 đồng); 100% chi phí KCB cùng chi trả trong năm của số tiền cao hơn 06 tháng lương cơ sở (từ ngày 01/7/2023 tương đương với 10.800.000 đồng) đối với người tham gia BHYT 05 năm liên tục và có Giấy xác nhận cùng chi trả do cơ quan BHXH cấp; 80% chi phí KCB đối với các trường hợp khác.

Thứ ba: Người tham gia BHYT khi đi KCB không đúng tuyến, được quỹ BHYT chi trả 100% chi phí KCB trong phạm vi quyền lợi được hưởng theo quy định đối với trường hợp KCB tại Bệnh viện tuyến huyện; 100% chi phí trong phạm vi quyền lợi được hưởng theo quy định đối với trường hợp điều trị nội trú tại các Bệnh viện tuyến tỉnh; 40% chi phí đối với trường hợp điều trị nội trú tại Bệnh viện tuyến Trung ương. Trường hợp cấp cứu, tại bất kỳ cơ sở KCB nào và chỉ phải xuất trình thẻ BHYT kèm theo Giấy tờ tùy thân có ảnh trước khi ra viện, được quỹ BHYT chi trả chi phí trong phạm vị quyền lợi và mức hưởng theo quy định.

Thứ tư: Trong một năm, các thành viên hộ gia đình cùng tham gia BHYT sẽ được giảm mức đóng. Cụ thể: 

Lưu ý rằng, tham gia BHYT hộ gia đình không bắt buộc tất cả các thành viên trong gia đình phải đóng tiền cùng một thời điểm, có thể mua nhiều lần trong năm song vẫn được giảm trừ mức đóng từ thành viên thứ hai trở đi và có thể đóng 03 tháng, 06 tháng hoặc 12 tháng một lần, điều này phần nào giảm gánh nặng và chủ động về tài chính khi tham gia BHYT đối với các hộ gia đình khó khăn.

Trong năm 2022, BHXH tỉnh Gia Lai đã thực hiện thanh toán chi phí KCB BHYT cho trên 1,422 triệu lượt người với số tiền gần 737,4 tỷ đồng. Theo dữ liệu KCB BHYT trên Hệ thống thông tin Giám định BHYT tại tỉnh Gia Lai, năm 2022, có nhiều trường hợp được quỹ BHYT chi trả với chi phí lớn, đơn cử như trường hợp bệnh nhân Lê K.H (Thành phố Pleiku) có chi phí KCB trên 244 triệu đồng; bệnh nhân Ksor H (huyện Krông Pa) có chi phí KCB trong năm 2022 trên 241 triệu đồng; bệnh nhân Nguyễn V.T, cư trú tại huyện Kông Chro, chi phí KCB năm 2022 trên 198 triệu đồng...

Việc tham gia BHYT hộ gia đình được coi là hình thức tiết kiệm “đóng góp khi lành - để dành khi ốm”, giúp gánh nặng về tài chính cho gia đình, người thân khi không may bị ốm đau, bệnh tật. Khẳng định tính chất nhân văn sâu sắc, “cộng đồng chia sẻ rủi ro” của chính sách BHYT, qua đó thể hiện truyền thống tốt đẹp “lá lành đùm lá rách” của dân tộc ta. Đồng thời, việc tham gia BHYT góp phần quan trọng trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, tiến tới hoàn thành mục tiêu BHYT toàn dân mà Nghị quyết của Đảng đã đề ra.