Nếu doanh nghiệp nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH) thì chịu thiệt thòi nhất vẫn là người lao động. Nhưng khi biết sự việc, người lao động lại không dám đấu tranh cho quyền lợi của mình do chưa nắm rõ luật, sợ mất việc… dẫn đến tình trạng doanh nghiệp nợ đọng vẫn hoàn nợ đọng và quyền lợi của người lao động bị ảnh hưởng.

Người lao động lãnh hậu quả...
 

Tin tưởng doanh nghiệp thực hiện đóng BHXH cho mình đầy đủ nhưng đến khi về hưu người lao động mới té ngửa vì doanh nghiệp “quên” đóng BHXH. Chính vì vậy, việc giải quyết các chế độ cho người lao động bị trì hoãn. Đây là trường hợp xảy ra tại Công ty cổ phần Xây dựng và Vận tải Gia Lai. Tính đến thời điểm 30-6-2014, đơn vị đang quản lý 90 lao động với số tiền trích nộp BHXH, BHYT, BHTN và lãi phạt chậm nộp bình quân hàng tháng khoảng 100 triệu đồng, tổng số tiền nợ đọng trên 2,066 tỷ đồng và nợ từ tháng 3-2012. Lý giải cho việc nợ đọng BHXH của mình, đơn vị báo cáo đang gặp khó khăn do kinh doanh thua lỗ, không nhận được công trình, dự án dẫn đến tình trạng nợ lương công nhân, nợ thuế Nhà nước…

Vừa qua, để giải quyết chế độ hưu trí cho 1 lao động từ ngày 1-2-2014, đơn vị có văn bản đề nghị BHXH TP. Pleiku chốt sổ BHXH cho đối tượng trên theo quy định. Tuy nhiên, do đơn vị vẫn còn nợ đóng BHXH, BHYT nên cơ quan BHXH chưa thể chốt sổ để giải quyết chế độ cho người lao động được. Căn cứ theo Công văn số 2266/BHXH-BT ngày 20-6-2013 của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam về việc giải quyết vướng mắc về thu, xác nhận sổ BHXH và Công văn số 498/BHXH-PT ngày 12-3-2014 của BHXH tỉnh Gia Lai về việc chốt sổ giải quyết chế độ hưu trí cho người lao động thì  đơn vị phải nộp dứt điểm số tiền đã cam kết với Tổ công tác liên ngành và một số khoản phải nộp khác theo quy định pháp luật để người lao động được giải quyết chế độ kịp thời.

Và tất nhiên nếu đơn vị không thực hiện các cam kết trên thì người lao động đến tuổi hưu trí lại chịu nhiều thiệt thòi, các chế độ không được giải quyết kịp thời chỉ vì đơn vị nợ đọng BHXH.

Phải đấu tranh, bảo vệ quyền lợi

Tất nhiên, bên cạnh những doanh nghiệp, đơn vị dai dẳng nợ đọng BHXH thì cũng có rất nhiều đơn vị khác thực hiện tốt các chính sách, pháp luật, đóng đầy đủ các chế độ BHXH cho người lao động. Với những đơn vị này, người lao động hết lòng cống hiến trí tuệ và sức lực của mình cho sự phát triển đi lên của đơn vị. Ngược lại, nếu đơn vị không thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH cho người lao động thì người lao động cần biết phải tự bảo vệ và đấu tranh cho quyền lợi của mình.
 

Tại buổi đối thoại trực tiếp về chính sách, chế độ BHXH với đơn vị sử dụng lao động và người lao động do Bảo hiểm Xã hội tỉnh Gia Lai phối hợp với Ban Chấp hành Công đoàn Khu Công nghiệp Trà Đa tổ chức cuối tháng 4-2014, rất nhiều câu hỏi, thắc mắc của người lao động xung quanh vấn đề nợ đọng BHXH. Người lao động hỏi: “Người sử dụng lao động thu tiền đóng các chế độ BHXH nhưng không đóng hoặc chậm đóng BHXH làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Vậy người lao động phải làm gì?”. Trước ý kiến này, ông Nguyễn Sáu-Trưởng phòng Thu BHXH Gia Lai khẳng định: “Nếu biết việc này, người lao động cần thông qua tổ chức Công đoàn của Công ty để phản ánh vấn đề này và nhờ họ đấu tranh để đơn vị thực hiện việc đóng BHXH cho người lao động. Nếu thông qua tổ chức Công đoàn nhưng vẫn không hiệu quả thì người lao động báo cáo lên cơ quan chức năng liên quan để can thiệp, thanh-kiểm tra giải quyết vấn đề. Người lao động có quyền khởi kiện doanh nghiệp nếu họ đã thu tiền đóng BHXH nhưng chậm đóng hoặc không đóng BHXH cho người lao động…”.

Do nhiều yếu tố khác nhau, người lao động e ngại phản ánh sự việc. Tuy nhiên, tổ chức Công đoàn là nơi mà người lao động có thể tin tưởng và thông qua đó, sức mạnh tập thể sẽ giúp người lao động bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình.